Bóle stóp, paluchów, pięty, śródstopia. Objawy i leczenie.

Rozpoznanie, leczenie, zabiegi-operacje chirurgiczne, transplantologia, korekcji nosa i piersi, liposukcja i lifting. leczenie żylaków nóg
admin. med.

Bóle stóp, paluchów, pięty, śródstopia. Objawy i leczenie.

Post autor: admin. med. »

Stopa zbudowana jest z bardzo wielu kości, aparatu więzadłowego, sprawiającego, że cały ten układ jest stabilny, a także mięśni. Urazy mogące zaburzać ten układ i powodować niestabilność stawów, a także zapalenia czy to stawów, czy kaletek lub przyczepów ścięgien, mogą być przyczyną dolegliwości bólowych ze strony stóp. Ze względu na złożoność całego mechanizmu, jaki stanowi stopa i ułatwienie diagnozowania przyczyn bólu i schorzeń stopy, można podzielić ją na 3 strefy.

Strefy w budowie stopy
Strefę piętową (stanowi ją kość piętowa i kość skokowa), w tej strefie najczęściej dochodzi do zapaleń przyczepów ścięgien (entezopatii) i rozcięgna podeszwowego, zapalenia kaletek, zespołu cieśni stępu (spowodowany uciskiem na nerw piszczelowy), prócz tego częste są w tej okolicy urazy (najczęstsze skręcenia). Rzadkie są tutaj zapalenia stawów lub deformacje.

Strefę łuku stopy (stanowią ją kości stępu - łódkowata, sześcienna i 3 kości klinowate). Najczęściej dochodzi tutaj do zmian deformacyjnych, np. płaskostopie; lub może powstać tutaj tzw. stopa wydrążona.

Strefę przodostopia, obejmującą kości śródstopia, i paliczki. Często dochodzi tutaj do zapaleń stawów (jako przykład można podać zapalenie stawu śródstopno-paliczkowego palucha, w przypadku dny moczanowej lub tzw. metatarsalgia, czyli zapalenie stawów śródstopno-paliczkowych palców od 2 do 5), mogą występować objawy typowe dla łuszczycowego zapalenia stawów (np. palec kiełbaskowaty, czyli nienaturalnie pogrubiały i opuchnięty palec stopy), poza tym może dochodzić do zapaleń kaletek maziowych. Mogą pojawić się deformacje palców 2 do 5 (palce młoteczkowate) i deformacje palucha (w postaci palucha koślawego). Czasami rozwijać się może choroba Mortona. Przodostopie jest też miejscem złamań zmęczeniowych. W obszarze palców może dochodzić też do powstania tzw. palucha sztywnego-ograniczającego chodzenie.

Prócz tego, przyczyną bólów stóp mogą być tzw. bóle rzutowane z innych okolic, promieniujące od kolana, pochodzące z kręgosłupa lędźwiowego lub też powstające w wyniku zmian naczyniowych.

Wiele chorób stóp bierze się z niewłaściwego obuwia. Chodzenie w butach ciasnych lub na wysokim obcasie nie jest zdrowe dla stóp. Łączy się z deformacjami, występowaniem odcisków i modzeli. Stąd też leczenie wielu dolegliwości stóp zaczyna się od zmiany obuwia na wygodne, na niskim obcasie lub bez obcasów, a także na szerokiej podstawie.
Objawy zmian chorobowych stopy

Niepokojące jest przede wszystkim, jakiekolwiek zmniejszenie zakresu ruchu stawów stopy. Stopa powinna się zginać grzbietowo i podeszwowo w pełnym zakresie ruchów, bez bólu i oporów. Należy też sprawdzić ruch odwracania stopy (odpowiadają za to jak i za zginanie stawy skokowe) i rotowania śródstopia w stosunku do kości piętowej i skokowej.

Jakikolwiek ból przy uciskaniu stawów, czy to przy uciskaniu poprzecznie wszystkich stawów śródstopno-paliczkowych, czy też pojedynczo każdego stawu może budzić zaniepokojenie. Stawy prawidłowo, nie powinny być tkliwe.

Wszelkie deformacje stopy, tzn. płaskostopie, stopa wydrążona, czy koślawy paluch są stanami wskazującymi na patologię i mogą przyczyniać się do bólu stóp.

Gdy podejrzewany jest uraz, złamanie zmęczeniowe lub zmiany destrukcyjne w obrębie kości stopy (nadżerki w obrębie kości piętowej w przebiegu, np. entezopatii toczącej się w obrębie ścięgna Achillesa) albo, gdy mamy do czynienia z zespołem cieśni, wtedy potrzebne może być RTG.
Bóle pięty

Dolegliwości bólowe w okolicy pięty najczęściej spowodowane są zapaleniami przyczepów ścięgien i kaletek, zespołem cieśni stępu lub urazem. Możliwe jest też zapalenie stawu.
Zapalenie przyczepu rozcięgna podeszwowego

Rozcięgno podeszwowe łączy kość piętową i przodostopie (stawy śródstopno-paliczkowe). Zapalenie często występuje u ludzi między 40 a 70 rokiem życia. Występuje ból lokalizujący się pod piętą, który staje się intensywniejszy w momencie obciążania stopy długotrwałym chodzeniem lub staniem, poza tym może dokuczać też w nocy; towarzyszy mu miejscowa tkliwość. Ze względu na związek występowania tego schorzenia z częstym długim marszem, nazwano je potocznie piętą policjanta. Prócz tego predysponowani do rozwoju dolegliwości na tle zapalenia przyczepu rozcięgna do kości piętowej są ludzie z płaskostopiem i entezopatiami. Leczenie nie wymaga stosowania środków farmakologicznych. Wskazany jest odpoczynek i noszenie wkładek do butów.
Zapalenie przyczepu ścięgna Achillesa

Ścięgno Achillesa to ścięgno mięśni łydki, łączące je z kością piętową. Między nim a kością piętową znajduje się kaletka. Zapalenie przyczepu Achillesa często występuje u tancerek i lekkoatletów, często z powodu nieprawidłowego obuwia, a także w przebiegu zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa (ZZSK) oraz w chorobie Reitera. Pięta boli, jest obrzęknięta, a czasem ze względu na bliskość anatomiczną kaletki, może dojść też do jej zajęcia przez proces zapalny. Zaleca się zazwyczaj ciepłe okłady, zabiegi ultradźwiękami, ćwiczenia rozciągające i zmianę obuwia. W przypadku znacznego bólu niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ).
Zapalenie kaletek

Skóra nad kaletką staje się ocieplona i zaczerwieniona, okolica nad kaletką tkliwa. Najczęściej powstaje w wyniku zapalenia stawu, urazu lub zapalenia przyczepu ścięgna.
Pęknięcie ścięgna

Pęknięcie ścięgna również powoduje ból stopy. Powstaje najczęściej w wyniku urazu lub samoistnie u osób starszych. Towarzyszy temu ostry ból, pojawiający się nagle i powstanie sinego zabarwienia skóry, któremu towarzyszy obrzęk. Zerwanie ścięgna Achillesa można też potwierdzić testem Thompsona. W przypadku zerwania ucisk na mięśnie łydki nie spowoduje zgięcia podeszwowego stopy.
Uraz stawu skokowego

Uraz stawu skokowego jest bardzo częstą przyczyną bólów stopy; zwłaszcza u sportowców, a skręcenie stawu skokowego jest chyba jednym z najczęściej spotykanych urazów.

Do urazu stawu skokowego dojść może u młodych ludzi jak i u starszych, a powikłaniem może być niestabilność stawu skokowego. Boczne więzadła stawu skokowego pełnią bardzo ważną rolę utrzymując jego stabilność. W przypadku skręcenia dojść może do ich naderwania.

W wyniku skręcenia pojawia się ból; chory nie może stanąć na uszkodzonej stopie. Pojawia się obrzęk, ograniczenie ruchów, zasinienie. Natomiast, gdy do tego pojawia się tkliwość kości, to należy podejrzewać złamanie. Powinno się w takiej sytuacji wykonać RTG, celem upewnienia się, co do tego czy jest to złamanie czy tylko skręcenie. Zazwyczaj po okresie około miesiąca dolegliwości ustępują. Po mniej więcej tygodniu należy uruchamiać chorego. W początkowym zaś okresie, kiedy uraz jest świeży, należy stosować okłady z lodu i leki przeciwbólowe (NLPZ). Skręcony staw skokowy powinno się unieruchomić i stosować jego ochronę w postaci stabilizatorów, gdy pacjent jest uruchamiany.
Bóle przodostopia

Ból w okolicy przodostopia bardzo często wynika z zapaleń stawów, m.in. w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów, czy dny moczanowej, czy też deformacji (np. paluch koślawy) lub też z powodu nieodpowiedniego obuwia.
Paluch koślawy

Paluch koślawy jest schorzeniem częściej występującym u kobiet, wynikającym z noszenia ciasnego obuwia lub też będącym anomalią wrodzoną. Staw śródstopno-paliczkowy palucha jest wysunięty bocznie, a oś długa palucha skierowana jest w bardziej do boku niż normalnie. Może przebiegać bezobjawowo, czasem dawać niewielki ból lub powodować dość duży ból i utrudniać chodzenie. Często dokłada się do tego zapalenie kaletki i tkanki podskórnej. Leczenie obejmuje noszenie wygodniejszego obuwia; w ostateczności w grę może też wchodzić zabieg chirurgiczny.
Paluch sztywny

Paluch sztywny pojawia się zwykle u starszych osób. Towarzyszy mu ograniczenie ruchomości stawu śródstopno-paliczkowego palucha, wraz z bólem i utrudnieniami w poruszaniu się.
Metatarsalgia

Metatarsalgia to zapalenie stawów palców stopy poza paluchem. Objawiać się może bólem kłębu palucha przy obciążaniu stopy. Stawy są tkliwe. Może poza tym stanowić jeden z objawów RZS (reumatoidalne zapalenie stawów).
Choroba Mortona

Choroba Mortona objawia się bólem między palcami i parastezjami (mrowieniem). Powstaje z ucisku jednego z nerwów międzypalcowych lub z powodu nerwiaka.
Leczenie bólów stopy

W przypadku urazów jest to unieruchomienie kończyny, stabilizator, usztywniający staw skokowy i chroniący go oraz oszczędzanie stawu.

W przypadkach innych niż urazowe, potrzebna może być między innymi zmiana obuwia i odpoczynek.

W razie bólów spowodowanych stanem zapalnym kaletek, możliwe jest wstrzykiwanie miejscowe steroidów; natomiast w przypadku zapaleń stawu skokowego lub stawów przodostopia wywołanych np. przez RZS lub dnę moczanową, należy prowadzić leczenie choroby podstawowej.

Wykluczyć powinno się też istnienie bólów rzutowanych, a w razie ich stwierdzenia należy leczyć przyczynę tego rodzaju bólów znajdującą się poza obrębem stopy.

Tadeusz Markowski
Źródło, literatura uzupełniająca: "Reumatologia", John H. Klippel, Paul A. Dieppe, Fred F. Ferri, redakcja naukowa wydania polskiego - Leszek Szczepański.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post