Co się dzieje w oskrzelach podczas napadu astmy?

Rozpoznawanie, profilaktyka i leczenie chorób wewnętrznych, choroby wieku starszego, choroby zakaźne, układu oddechowego, diabetologia, alergie.
Asystentka

Co się dzieje w oskrzelach podczas napadu astmy?

Post autor: Asystentka »

dr med. Filip Mejza
Przyczyną astmy jest toczący się w oskrzelach proces zapalny. Nawet w okresie wolnym od objawów w błonie śluzowej znajdują się liczne komórki zapalne, m.in. eozynofile i limfocyty, a grubość ściany oskrzeli ulega zwiększeniu wskutek przerostu mięśni gładkich oraz komórek wydzielających śluz.

Podczas napadu następuje znaczne zwężenie oskrzeli. Istnieje kilka przyczyn tego zjawiska:

skurcz mięśni gładkich oskrzela (mięśnie w ścianie oskrzeli zaciskają się, powodując zmniejszenie światła oskrzela)
obrzęk błony śluzowej (ściana oskrzeli jest jak gdyby „spuchnięta” z powodu nacieku komórek zapalnych oraz zwiększonego przedostawania się płynu z naczyń krwionośnych)
w świetle oskrzeli gromadzi się zwiększona ilość śluzowej treści.

Krótkotrwałe napady astmy wywołuje głównie skurcz mięśni oskrzeli, natomiast u podłoża zaostrzenia choroby leży przede wszystkim nasilenie stanu zapalnego w błonie śluzowej oskrzeli. Zwiększa się wówczas liczba eozynofilów oraz limfocytów. Wydzielane przez komórki zapalne cytokiny powodują skurcz mięśni oskrzeli, zwiększają przepuszczalność naczyń (co ułatwia przenikanie płynu ze światła naczyń) i wydzielanie śluzu oraz powodują dalszy napływ komórek zapalnych.

Zwężenie oskrzeli znacznie zwiększa opór dla przepływającego powietrza i powoduje uczucie duszności. Mięśnie oddechowe pokonują muszą pokonać większy opór i dlatego w początkowej fazie napadu odczuwa się duszność. Jeżeli napad jest silny, wentylacja płuc (czyli ilość powietrza wdychana w ciągu minuty) może się okazać niewystarczająca, co dodatkowo nasila uczucie duszności.

Kaszel wywołuje wiele czynników. Jednym z głównych jest podrażnienie receptorów znajdujących się w błonie śluzowej, spowodowane działaniem mediatorów uwalnianych przez komórki zapalne, obrzęk błony śluzowej i wydzielina gromadząca się w oskrzelach. W czasie napadu astmy ilość wydzieliny w oskrzelach jest większa. Jest ona trudna do wykrztuszenia a to dodatkowo utrudnia przepływ powietrza przez oskrzela.

Nasilenie duszności doraźnie zmniejszają szybko działające leki rozkurczające oskrzela. Najczęściej stosowane są szybko działające ß2-mimetyki. Leki te rozkurczają mięśnie gładkie oskrzeli, co poszerza oskrzela, ułatwiając przepływ powietrza i zmniejszając duszność. W przypadku krótkotrwałych napadów duszności (np. po wysiłku, po narażeniu na silny zapach, w stresie) takie leczenie nie jest wystarczające. Leki rozkurczające oskrzela nie działają niestety na pozostałe przyczyny duszności: obrzęk ścian i zwiększone wydzielanie śluzu. W przypadku zaostrzeń astmy trzeba więc zastosować lek, który wpływa na proces zapalny w oskrzelach.

Podstawowym lekiem tego typu jest glikokortykosteroid. W leczeniu zaostrzeń najczęściej stosuje się glikokortykosteroid doustny (podanie doustnie jest podobnie skuteczne jak dożylnie; stosowanie dożylne często wybiera się u ciężko chorych hospitalizowanych osób). Steroidy hamują proces zapalny i leczą pierwotną przyczynę choroby, nie działają jednak natychmiast – po podaniu leku przez kilka godzin nie odczuwa się żadnej poprawy (co wcale nie znaczy, że lek nie działa).
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post