Dimer D Badania laboratoryjne.

Rozpoznawanie, profilaktyka i leczenie chorób wewnętrznych, choroby wieku starszego, choroby zakaźne, układu oddechowego, diabetologia, alergie.
admin. med.

Dimer D Badania laboratoryjne.

Post autor: admin. med. »

Co oznaczamy
Dimer D to fragment fibryny zawierający jedno wiązanie krzyżowe między łańcuchami monomerów (rys.).
badania-laboratoryjne-1.gif
Rys. Powstawanie fibryny i dimeru D
Powstaje jako swoisty produkt degradacji usieciowanej fibryny przez plazminę, jest więc wskaźnikiem fibrynolizy.
W jakim celu
Oznaczanie dimeru D we krwi jest pomocne w diagnostyce:
1) żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ), czyli zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnej (u pacjentów z małym lub pośrednim klinicznym prawdopodobieństwem tej choroby);
2) zespołu rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC).
Metody
Oznaczenia dimeru D wykonuje się w pełnej krwi (włośniczkowej, żylnej lub tętniczej) lub w osoczu cytrynianowym, za pomocą metod immunologicznych z wykorzystaniem przeciwciał monoklonalnych skierowanych przeciwko rejonom wiązań sieciujących fibrynę.
Dostępne na rynku testy (tab.) różnią się metodyką, aparaturą pomiarową i czasem oczekiwania na wynik. Istnieją metody oznaczania dimeru D w pełnej krwi, które można stosować przy łóżku chorego, w przychodni lub w izbie przyjęć. Należą do nich półilościowe testy hemaglutynacji (niewymagające aparatury pomiarowej) i ilościowe metody immunochemiczne; dają one wyniki do kilkunastu minut. Metody półilościowe polegające na wzrokowej ocenie aglutynacji cząstek lateksu pokrytych przeciwciałami (pominięte w tabeli), mają ograniczone zastosowanie w diagnostyce ŻChZZ; dopuszcza się natomiast w takich przypadkach stosowanie szybkich półilościowych testów opartych na hemaglutynacji (tab.).
Tabela. Metody oznaczania dimeru D dostępne na polskim rynku
Nazwa testu (producent) Analizator (producent) Materiał Metoda
SimpliRed® D-dimer
(American Diagnostica Inc.) krew pełna hemaglutynacja
(test półilościowy)
Stratus® CS D-Dimer
(Dade Behring) Stratus® CS
(Dade Behring) krew pełna, osocze cytrynianowe immunochemiluminescencyjna
Cardiac D-dimer
(Roche Diagnostics) Cardiac Reader
(Roche Diagnostics) krew pełna immunoenzymatyczna, test paskowy, pomiar reflektometryczny
VIDAS® D-dimer (bioMérieux) VIDAS®, miniVIDAS® (bioMérieux) osocze cytrynianowe immunoenzymatyczna z pomiarem fluorescencji*
Bio-Ksel System D-Dimery Coag Chrom 3003, Chrom-7 (Bio-Ksel) osocze cytrynianowe immunoturbidymetryczna z cząstkami lateksu**
D-dimer (Instrumentation Laboratory/Comesa) ACL 7000/8000/9000/10000 (Instrumentation Laboratory/Comesa) osocze cytrynianowe immunoturbidymetryczna z cząstkami lateksu**
D-Dimer PLUS, Advanced
D-Dimer PLUS
(Dade Behring) BCS®, BCT®
(Dade Behring);
CA® (Sysmex Corp.) osocze cytrynianowe immunoturbidymetryczna z cząstkami lateksu**
STA LIATEST® D-DI
(DIAGNOSTICA STAGO) STA® Compact
(Roche/STAGO) osocze cytrynianowe immunoturbidymetryczna z cząstkami lateksu**
Tinaquant®
(Roche Diagnostics) Hitachi, Modular, Cobas Integra (Roche Diagnostics) osocze cytrynianowe immunoturbidymetryczna z cząstkami lateksu**
Turbiquant® D-Dimer
(Dade Behring) TurbiTimer® System
(Dade Behring) osocze cytrynianowe immunoturbidymetryczna z cząstkami lateksu**
* Metoda z zastosowaniem przeciwciał sprzężonych z fosfatazą zasadową, która po powstaniu kompleksu z dimerem D wiązanego z fazą stałą przez drugie przeciwciało katalizuje reakcję powstawania produktu emitującego światło (fluorescencja).
** W obecności dimeru D w próbce dochodzi do powstania agregatów cząstek lateksu opłaszczonych przeciwciałami, a wywoływane przez nie zmętnienie roztworu jest mierzone turbidymetrycznie.
Uważana za złoty standard konwencjonalna metoda immunoenzymatyczna (ELISA) nie znajduje szerokiego zastosowania ze względu na długi czas oznaczania (5-8 h) oraz częstą konieczność wykonywania badań w seriach. Obecnie najczęściej wykorzystuje się szybkie, zautomatyzowane metody ilościowego oznaczania dimeru D, które dają wyniki w czasie krótszym niż 1 godzina.
Jednostki i normy
Dimer D występuje we krwi w stężeniu od kilku do kilku tysięcy µg/l. Zakresy referencyjne oraz wartości decyzyjne (inaczej wartości odcięcia, poniżej których zakrzepica jest mało prawdopodobna) stężenia dimeru D we krwi różnią się w zależności od metody oznaczania, co należy uwzględniać, interpretując wyniki. Najczęściej podawana wartość decyzyjna wynosi 500 µg/l.
Przyczyny wyniku nieprawidłowego
Zwiększone stężenie dimeru D we krwi stwierdza się najczęściej w przebiegu:
- ŻChZZ,
- DIC.
Niewielki wzrost stężenia dimeru D może towarzyszyć:
- zakrzepom tętniczym, na przykład w ostrych zespołach wieńcowych,
- reakcji zapalnej,
- niektórym nowotworom złośliwym (np. rak jajnika, sutka, płuca).
Przydatność kliniczna
Podstawowe zastosowania diagnostyczne oznaczeń dimeru D we krwi
• wykluczanie klinicznie istotnej ŻChZZ
• rozpoznawanie DIC (stężenie dimeru D wzrasta znacznie już w początkowym okresie DIC, poprzedzając objawy koagulopatii ze zużycia).
Oznaczenia dimeru D mają ugruntowaną pozycję jako testy o klinicznie odpowiedniej wartości predykcyjnej wyniku ujemnego, wykluczające z dużym prawdopodobieństwem ŻChZZ. Do wykluczania każdego ważnego stanu klinicznego, takiego jak ŻChZZ, powinno się używać testów o dużej (>90%) wartości predykcyjnej wyniku ujemnego; w większości sytuacji klinicznych oznaczania dimeru D spełniają ten warunek. Odpowiednia jest także wartość wskaźnika wiarygodności (likelihood ratio - LR) dla ujemnego wyniku tych testów - wynosi 0,07-0,09. Jeśli LR dla ujemnego wyniku testu wynosi około 0,1, to taki wynik pozwala zmniejszyć prawdopodobieństwo ŻChZZ oszacowane przed wykonaniem testu z 25% do 3% lub z 10% do 1%. Natomiast przy dużym wstępnym podejrzeniu choroby zmniejszenie prawdopodobieństwa takiego rozpoznania po uzyskaniu ujemnego wyniku może nie być klinicznie istotne (np. z 90% do 50% lub z 50% do 10%.)
Z kolei wartość LR dla wyniku dodatniego, mieszcząca się w przedziale 1,5-2,5, oznacza, że wykonanie testu i uzyskanie wyniku dodatniego nie zmienia w istotny sposób klinicznego prawdopodobieństwa obecności choroby, co przemawia przeciwko wykorzystywaniu oznaczeń dimeru D do rozpoznawania ŻChZZ.
Oznaczanie dimeru D zaleca się więc u pacjentów z małym lub pośrednim prawdopodobieństwem klinicznym zakrzepicy żył głębokich i(lub) zatorowości płucnej, u których ujemny wynik testu z dużym prawdopodobieństwem wyklucza tę chorobę.
Uwaga: Nie można rozpoznać ŻChZZ wyłącznie na podstawie zwiększonego stężenia dimeru D we krwi.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post