Długa czy krótka miesiączka, doatkowe plamienia

Profilaktyką, choroby żeńskiego układu płciowego, zaburzenia miesiączkowania, antykoncepcja hormonalna, mechaniczna, naturalna, ciąża, niepłodność, nowotwory narządów rodnych, porady intymne
admin. med.

Długa czy krótka miesiączka, doatkowe plamienia

Post autor: admin. med. »

Niby wszystko o niej wiadomo, a jednak... Menstruacje towarzyszą kobietom od okresu dojrzewania do menopauzy. Są zjawiskiem fizjologicznym, dobrze poznanym. Tymczasem niemal codziennie lekarze udzielający porad w naszym serwisie są pytani o miesiączkę. Ile powinna trwać? Jak powinna wyglądać? Dlaczego przychodzi po terminie? Czy każda zmiana jej charakteru świadczy o problemach ze zdrowiem? Wyjaśniamy

Książkowe krwawienie miesiączkowe pojawia się co 28 dni i trwa cztery doby, realnie jednak niewiele kobiet właśnie tak ma. Prawidłowa krew może mieć różny odcień (np. pod koniec okresu staje się ciemniejsza), jednak nie zawiera skrzepów, nie powinna też wydzielać przykrego zapachu (jeśli dbasz o higienę). Utrata krwi nie przekracza zwykle 50-70 ml (objętość dużego kieliszka). Odstępstwa od wzorca to jeszcze niekoniecznie problem ze zdrowiem. Normy są szersze, a na zmiany miesiączkowania i cykl miesiączkowy wpływa wiele czynników. Byłoby idealnie, gdyby niepokojące wątpliwości kobiety wyjaśniały z lekarzem ginekologiem. Niestety, to najrozsądniejsze, niezawodne rozwiązanie nie jest normą.

1. Kiedy można stwierdzić, że miesiączka trwa zbyt długo?

Każda sytuacja, gdy menstruacja utrzymuje się dłużej, niż tydzień, wymaga konsultacji z ginekologiem. Nie zaszkodzi skonsultować z lekarzem i miesiączek sześciodniowych, jeśli nie jest to "wypadek" jednorazowy, a krwawienia są także obfite. Może okazać się, że nie ma wyraźnego problemu ginekologicznego, ale znaczna systematyczna utrata krwi może doprowadzić do przewlekłej niedokrwistości. Przy takim podejrzeniu internista (bądź ginekolog) zleci wykonanie morfologii, ewentualnie kontrolę poziomu żelaza i ferrytyny, by wykluczyć anemię związaną z nieprawidłowymi krwawieniami.

Przedłużające się miesiączki to najczęściej problem kobiet zbliżających się do menopauzy, ale także bardzo młodych, których hormony jeszcze nie osiągnęły stabilizacji. Zazwyczaj występuje u nich niedobór progesteronu, który prowadzi do przerostu błony śluzowej macicy. Zwykle wystarczy przyjmowanie odpowiednich pigułek antykoncepcyjnych, by ten problem rozwiązać. Dla kobiet dojrzałych, które już rodziły, znakomitym rozwiązaniem jest wkładka z hormonami. U większości kobiet dochodzi wówczas do owulacji, ale miesiączka jest skąpa, ponieważ pod wpływem tych hormonów dochodzi do ścieńczenia błony śluzowej macicy.

Czasem jednak przedłużające się miesiączki są spowodowane przez mięśniaki, endometriozę, a nawet zmiany nowotworowe, stąd konieczność wyjaśnienia sprawy u lekarza.

2. O czym świadczą krwawienia zbyt krótkie?

Wydawać by się mogło, że im krótsza miesiączka, tym lepiej. Utrata żelaza niewielka, oszczędności na materiałach higienicznych, więcej dni, by cieszyć się nieskrępowanym seksem... To nie takie proste. Jeśli miesiączka trwa krócej niż trzy dni (3 doby to norma) w dodatku jest skąpa, taki stan jest równie nienaturalny i niepokojący, jak wtedy, gdy krwawienie trwa za długo.

Skąpe miesiączki, podobnie jak krwawienia nieregularne, są normą jedynie u bardzo młodych kobiet i mogą utrzymywać się do dwóch lat od wystąpienia pierwszej miesiączki. Jeśli niewielka ilość krwi to jedyny objaw, nie ma się czym martwić (jeśli jednak są i dolegliwości, np. silny ból brzucha, lepiej skonsultować się z ginekologiem). U pozostałych pań wymagają wyjaśnienia, gdyż mogą być skutkiem zaburzeń hormonalnych: najczęściej niewłaściwej produkcji progesteronu przez jajniki, nadmiaru androgenów, prolaktyny, nieprawidłowości funkcji tarczycy. Skutki? Taki stan może prowadzić do niepłodności i innych poważnych problemów zdrowotnych. Zaburzona czynność tarczycy bywa przyczyną chorób układu krążenia, a nawet groźnych powikłań w narządach odległych: nerkach, wątrobie, jelicie grubym. Bez leczenia, najlepiej u ginekologa endokrynologa, raczej się nie obejdzie.

3. Czy miesiączki nieregularne to objaw choroby?

Przeciętnie długość cyklu miesiączkowego u kobiety utrzymuje się w przedziale 26-32 dni (liczymy od pierwszego dnia krwawienia). O cyklach nieregularnych mówimy wtedy, gdy krwawienie miesięczne nie pojawia się w takich samych odstępach czasowych. Nie oznacza to jednak, że trzeba się przejmować, jeśli np. raz miesiączka pojawia się po 27 dniach, raz po 31. Dopóki długość cyklu mieści się w przedziale normy, takie różnice nie mają znaczenia, mogą być związane choćby z trybem życia (sen, podróż, stres - to wszystko może przyspieszyć lub opóźnić miesiączkę).

Nieregularne miesiączki zdarzają się fizjologicznie nastolatkom (do dwóch lat od pierwszej miesiączki), a także paniom po czterdziestce, wchodzącym w okresu okołomenopauzalny. W przypadku pozostałych wskazane jest wykluczenie zaburzeń miesiączkowania związanych z nieprawidłowościami hormonalnymi.

Uwaga! Niektóre kobiety mają cykle 25-dniowe i trwające do 35 dni, a wciąż jest to norma. Warto jednak upewnić się u lekarza, że taka jest "nasza uroda".

4. Skąd się biorą dodatkowe plamienia podczas cyklu owulacyjnego?

Utarło się błędne przekonanie, że bardzo wiele kobiet plami poza miesiączkami i jest to naturalne. Tymczasem, Faktem jest, że niewielkie krwawienie pojawiające się zazwyczaj w połowie cyklu, najczęściej towarzyszy owulacji i nie jest niczym nieprawidłowym. Jednak są i inne przyczyny, niefizjologiczne, które trzeba usunąć. Diagnozę stawia lekarz. Gdy niewielkie plamienia i krwawienia pojawiają się po stosunku, bywają sygnałem nieprawidłowości szyjki macicy lub pochwy. Mogą świadczyć choćby o endometriozie, obecności polipa, nadżerce, torbieli, innej zmianie nowotworowej.

5. Kiedy miesiączka jest zbyt obfita?

Wiele kobiet ma trudności z oceną czy ich miesiączka jest prawidłowa, czy zbyt obfita, choćby dlatego, że nowoczesne środki higieniczne nie pozwalają precyzyjnie ocenić ilości wydzieliny. Zresztą nie ma możliwości przeprowadzenia "zbiórki" krwi i zawsze oceniasz sytuację orientacyjnie. Jeśli jednak podczas miesiączki zużywasz więcej niż 10 tradycyjnych podpasek lub ponad 6 o dużej chłonności, a zmiany podpaski czy tamponu co 2-3 godziny w ciągu dnia są niewystarczające i zdarza ci się zabrudzić bieliznę, okres jest na pewno zbyt obfity. Także obecność skrzepów może oznaczać, że tracisz na tyle dużo krwi, że nie jest możliwy jej prawidłowy odpływ. Nie zaszkodzi także sprawy miesiączek wyjaśnić, jeśli czujesz się osłabiona, wypadają ci włosy, masz objawy anemii. Reakcja na utratę krwi, nawet taką pozornie fizjologiczną, bywa różna, a objawy problemów ginekologicznych, nawet wymagających interwencji chirurgicznej, niekoniecznie wyraźne. Może ich nie być wcale, stąd konieczność badań profilaktycznych, przynajmniej raz w roku.

To nic nadzwyczajnego, jeśli od czasu do czasu masz bardziej obfitą miesiączkę. Jeśli jednak silne krwawienia się powtarzają, konieczna jest wizyta u lekarza. Sprawcą problemów mogą być: polipy, przerosty błony śluzowej lub mięśniaki, zaburzenia krzepliwości krwi, a nawet rozwijający się nowotwór złośliwy.

Wszystkie te schorzenia wcześnie rozpoznane są dość proste do wyleczenia (zazwyczaj tabletkami, czasem potrzebny jest prosty zabieg chirurgiczny), dlatego nie warto zwlekać. Lekarz, by postawić diagnozę i rozpocząć właściwe leczenie, zbada cię ginekologiczne, skontroluje krew (także pod kątem hormonów), możliwe też, że zleci ultrasonografię dopochwową i wymaz z szyjki macicy. To badania proste, prawie bezbolesne, czasem niezbyt przyjemne, jednak naprawdę istotne dla twojego zdrowia.
6. Dlaczego krwawienia są zbyt skąpe?

Jeśli stosujesz antykoncepcję hormonalną (np. pigułki antykoncepcyjne, wkładka wewnątrzmaciczna z hormonami), twoje krwawienia są bardziej skąpe, niż "normalnie", gdyż nie dochodzi do jajeczkowania, zatem nie masz "prawdziwej" miesiączki. Organizm nie przygotowuje się w pełni do ciąży, a potem nie ma potrzeby złuszczenia sporej ilości nabłonka macicy, by rozpocząć kolejny cykl. Zdarza się, że takie niby miesiączki w ogóle zanikają. By jednak upewnić się, że tak jest w twoim przypadku, skonsultuj się z ginekologiem.

Każde opóźnienie krwawienia (niezależnie od tego czy stosujesz antykoncepcję, czy nie) o 8 i więcej dni, a także plamienia, które trudno nazwać krwawieniem, wymagają wyjaśnienia u lekarza. Zbyt skąpe miesiączki mogą mieć takie same przyczyny, jak zbyt krótkie czy nieregularne.

7. Co robić, gdy okres się spóźnia lub czasem wcale nie pojawia?

Możesz zrobić test ciążowy, także wtedy, gdy stosujesz antykoncepcję (ta zawsze może okazać się zawodna). W ulotkach niektórych preparatów przeczytasz, że pozwala na stwierdzenie, bądź wykluczenie ciąży, już dobę po przewidywanym terminie okresu. W przypadku niektórych kobiet to rzeczywiście możliwe, jednak dotyczy pań, których miesiączki są regularne, a tryb życia nie mógł wyjątkowo cyklu zaburzyć. Takich jest niewiele, stąd bywa, że test trzeba powtarzać. Najczęściej jest on jednak rozstrzygający po 10 dniach. Jeśli oceniasz, że możesz być w ciąży, nic ci nie dokucza, wystarczy, jeśli ginekologa, w celu ostatecznego rozpoznania, odwiedzisz w 7-8 tygodniu ciąży, czyli ok. 5-6 tygodni po terminie miesiączki.

W przypadku ostrych bólów brzucha, krzyża, wyjątkowego osłabienia, etc., zrób to wcześniej. Pozytywny wynik testu nie wyklucza ciąży pozamacicznej lub innych problemów.

Spóźniony okres może oznaczać cykl bezowulacyjny (nie jajeczkowałaś, więc krwawienia nie ma). Takie cykle zdarzają się najczęściej młodym, dojrzewającym dziewczynom (do dwóch lat od pierwszej miesiączki) oraz kobietom, które wkraczają w okres przedmenopauzalny. U zdrowej kobiety w okresie rozrodczym mogą zdarzyć się nawet dwa cykle bezowulacyjne, spowodowane stresem, bądź niegroźnymi, przejściowymi zaburzeniami hormonalnymi.

Brak owulacji może oznaczać, że nie dochodzi do pęknięcia pęcherzyka jajnikowego (bez uchwytnego powodu). Inną przyczyną może być zaburzenie poziomu estrogenów - jajeczko wówczas rośnie, ale albo obumiera, albo nie chce pęknąć. Uważa się również, że cykle bezowulacyjne są jednym z objawów endometriozy lub zespołu policystycznych jajników. Zatem: trzeba odwiedzić lekarza. Nie tylko wtedy, gdy nie możesz zajść w ciążę, ale zawsze, gdy dbasz o swoje zdrowie.

8. Czy jest się czym martwić, jeśli cykl miesięczny jest za krótki?

Każda sytuacja, gdy cykl owulacyjny odbiega od normy, wymaga wyjaśnienia. Jeśli krwawisz zbyt często, nie dość, że czujesz się niekomfortowo i możesz być szczególnie narażona na niedokrwistość, to możliwe, że masz kłopot zdrowotny. Sprawa jest na pewno szczególnie niepokojąca, gdy cały cykl (liczony od pierwszego dnia krwawienia do dnia przed następną miesiączką) jest równy, bądź krótszy niż 21 dni (bywa, że w przypadku kobiet, które mają krótkie cykle, np. 22-24 dni nie znajduje się przyczyny zdrowotnej, ale ich cechę osobniczą można nieco zmodyfikować lekami doustnymi, np. antykoncepcyjnymi). W przypadku kobiet miesiączkujących od niedawna (do dwóch lat) to może się zdarzać bez uchwytnej przyczyny (czynność układu podwzgórze-przysadka-jajnik nie jest jeszcze w pełni stabilna). U pozostałych może świadczyć o cyklach bezowulacyjnych, niewydolności ciałka żółtego, zaburzeniach hormonalnych, infekcji macicy, jajników czy jajowodów.

9. Wygląd i zapach krwi ma znaczenie?

O ile kolor może się zmieniać i nie ma sensu za bardzo się na nim koncentrować, dopóki mieści się w szeroko pojętych odcieniach czerwieni, obecność skrzepów trzeba wyjaśnić. Zazwyczaj tworzą się one u kobiet, które mają zbyt obfite miesiączki, zwykle towarzyszą im bóle brzucha. Podobnie jak obfite miesiączki wymagają pogłębionej diagnostyki, ustalonej przez ginekologa.

Wyjątkowo cuchnąca wydzielina z pochwy, niezależnie od tego czy masz miesiączkę czy nie, a dbasz o higienę (czyli krew brzydko pachnie zaraz po wydostaniu się z pochwy, a nie na długo niewymienianej podpasce, a także nieprzyjemny zapach towarzyszy ci na co dzień, pojawia się wraz z serowatym śluzem, itd.), wymaga wizyty u lekarza i leczenia. Tak objawiają się przede wszystkim stany zapalne dróg rodnych (bakteryjne, grzybicze), które nieleczone prawidłowo mogą doprowadzić do poważnych problemów ze zdrowiem, w tym niepłodności.

10. Bolesne miesiączki: można coś na to poradzić?

Przede wszystkim trzeba wykluczyć u ginekologa problem ze zdrowiem. Podczas miesiączki ma prawo pobolewać brzuch i krzyż, gdyż dolegliwości wywołują skurcze macicy, konieczne, by mogła się oczyścić. Dolegliwości zwykle utrzymują się, z przerwami, do 48 godzin. Czasem jednak natężenie bólu okazuje się tak duże, że dosłownie nie możesz wstać z łóżka. Przyczyną takiego ataku jest nadmierne wydzielanie prostaglandyn (hormony powodujące skurcze macicy) i zbyt wysoki poziom estrogenów w stosunku do progesteronu. Każdej z nas może się zdarzyć. Wówczas lepiej ból przeleżeć - dzień zwolnienia z pracy wystarczy.

Kobiety wypracowały przez wieki wiele sposobów, by przetrwać "trudne" dni (Czytaj: Naturalne sposoby na kobiece dolegliwości ). Jeśli jednak regularnie bardzo cierpisz z powodu bolesnych miesiączek, nie ograniczaj się jedynie do łagodzenia dolegliwości, ale koniecznie odwiedź ginekologa. Być może przyczyną kłopotów nie jest tylko natura, a jakiś problem zdrowotny, np. wymagające leczenia zaburzenia hormonalne, mięśniaki macicy, infekcje dróg rodnych, nieprawidłowa ich budowa, endometrioza.

11. Czy seks podczas miesiączki może być groźny dla zdrowia?

Tak, podczas menstruacji rośnie ryzyko infekcji dróg rodnych, nie tylko z powodu spadku odporności. Podczas złuszczania się nabłonka macicy, jej szyjka jest podrażniona, a pochwa bardziej wrażliwa na otarcia. Sama krew to doskonała pożywka dla bakterii i grzybów, więc w czasie okresu łatwiej zarazić się chorobami przenoszonymi drogą płciową. Ponieważ jednak niektóre kobiety właśnie w czasie miesiączki mają większy apetyt na seks, a uprawianie go nie jest zabronione, jeśli ktoś to lubi, można to robić, ale z głową. Lepiej z prezerwatywą - nie tylko ze względu na ryzyko zakażenia, ale i możliwość zajścia w ciążę (przekonanie, że podczas okresu nie ma wpadek, to mit, zwłaszcza przy miesiączkach nieregularnych). Przed stosunkiem warto wziąć prysznic (po także).

12. Tampon czy podpaska? Są jakieś obowiązujące zasady przy wyborze środków higienicznych?

Przede wszystkim warto kierować się wygodą, trybem życia, testować, sprawdzić na sobie. Przestrzegając, zwłaszcza w przypadku tamponów, zaleceń w ulotce. Chłonne podpaski czasem wywołują uczulenia, tampony utrudniają odpływ krwi przy bardzo obfitej miesiączce. Zarazem pod koniec krwawienia umożliwiają swobodne uprawianie sportów, a nawet korzystanie z basenu. Wówczas jednak nietrudno o infekcję... To nieprawda, że dziewice nie mogą stosować tamponów. Istotny jest natomiast ich rozmiar i prawidłowość założenia (w ulotce są dokładne wytyczne i rysunki). Rozmiar tamponu musi być dopasowany do obfitości krwawienia, a nie "rozmiaru" kobiety, chociaż przy pierwszych próbach, przed oswojeniem się z tym środkiem higienicznym, lepiej testować mniejsze tampony. Tamponu (właściwie stosowanego) w pochwie kobieta nie czuje, stąd zdarza się, że o nim zapomina, co grozi infekcją. Uwaga, tampon nie może zostawać w pochwie dłużej, niż przewiduje instrukcja, nawet jeśli jeszcze nie przesiąknął, stąd nie jest najlepszym rozwiązaniem na noc.

Konsultacja: dr Marzena Dębska ginekolog położnik, Szpital Bielański
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post