Nieprawidłowości w obrazie mammograficznym przy badaniu piersi

Profilaktyką, choroby żeńskiego układu płciowego, zaburzenia miesiączkowania, antykoncepcja hormonalna, mechaniczna, naturalna, ciąża, niepłodność, nowotwory narządów rodnych, porady intymne
admin. med.

Nieprawidłowości w obrazie mammograficznym przy badaniu piersi

Post autor: admin. med. »

Zmiany patologiczne sutka (piersi) na obrazie mammograficznym

Asymetria tkanki gruczołowej - najczęściej wynikająca z rozmieszczenia prawidłowych elementów budowy sutka, ale bywa wywołana przez obecność zmiany ogniskowej (w tym również wysokiego ryzyka). Należy porównać z badaniami poprzednimi, ewentualnie zalecić kontrolę za pół do jednego roku. Jeżeli zagęszczenie powiększa się (lub brak możliwości porównania) należy rozważyć ewentualną etiologię zapalną lub wpływ hormonalnej terapii zastępczej oraz wykonać uzupełniające badanie USG a w razie stwierdzenia zmiany litej - biopsję.
Zaburzenie architektury - może być związane z nakładaniem się struktur na zdjęciu (wskazane projekcje dodatkowe, powiększone, itp.) ale często bywa pierwszym objawem raka. Najpierw należy wykluczyć obecność blizny łącznotkankowej, a następnie wykonać biopsję.
Guzek spikularny - zmiana z nieregularnym centrum i licznymi włóknistymi wypustkami, jest to najczęstszy obraz inwazyjnego raka sutka. Często towarzyszą mu inne objawy raka: pogrubienie lub wciągnięcie skóry, wciągnięcie brodawki.

Należy najpierw wykluczyć nakładanie się różnych struktur (projekcje dodatkowe i powiększenia), a następnie zmianę podejrzaną o raka różnicować z:
"radial scar" czyli obrazem zależnym od projekcji, gdzie widoczne jest małe centrum zmiany z długimi wypustkami, brak wciągnięcia skóry oraz brak wyczuwalnego guzka (zaleca się wtedy usunięcie zmiany),
martwicą tłuszczową (po urazie lub zabiegu - widoczne krótkie wypustki, przejaśnienie w centrum, obraz zależny od projekcji),
blizną pooperacyjną (w sąsiedztwie blizny skórnej, obraz zależny od projekcji, brak centrum),
rozstrzeniami przewodów (wskazana BAC),
ropniem (często po porodzie - wskazane USG, ewentualnie BAC),
krwiakiem (po urazie, towarzyszy obrzęk - wskazane USG).

Obecność typowych guzków spikularnych, a także zmian podejrzanych, źle odgraniczonych, jest zawsze wskazaniem od USG oraz biopsji (pod kontrolą USG lub stereotaktycznej).
Mikrozwapnienia - złogi wapnia mogące występować zarówno w zmianach łagodnych jak i złośliwych (często jedyny objaw raka przedinwazyjnego).

Ryzyko złośliwości wiąże się z typem mikrozwapnień (wg LeGal):

typ mikrozwapnień
mammolega-ltabela.gif
mammolega-ltabela.gif (8.7 KiB) Przejrzano 2343 razy
Zwapnienia układające się w kształcie trójkąta sugerują zmianę wewnątrzprzewodową. Zwapnienia poza tkanką gruczołową są zawsze łagodne. Duże zwapnienia w obrębie gruczolaka też przemawiają za zmianą łagodną.

Dystrybucja mikrozwapnień może być określona jako:

skupisko (największa odległość między mikrozwapnieniami do 1 cm),
grupa (1-2 cm),
obszar (2-5 cm),
mikrozwapnienia rozległe (powyżej 5 cm).

Obserwacja polega na wykonywaniu kontrolnych mammografii. W przypadku typu 1 należy wykonać mammografię jeden raz po roku. W innych typach po pół roku, a następnie 5 razy co rok.
Guzek dobrze odgraniczony - jest to najczęstszy ale też najmniej swoisty obraz mammograficzny.

Obraz zmiany okrągłej lub owalnej, o gładkich zarysach, z objawem "halo" przemawia za zmianą łagodną.

Guzek o kształcie zrazikowym, duży z reguły częściej bywa złośliwy.

Ważna jest dynamika zmiany to znaczy zmiany powiększające się zawsze wymagają weryfikacji, jednakże stabilny obraz zmiany nie wyklucza w sposób całkowity raka.

Rak o takim obrazie mammograficznym to najczęściej inwazyjny rak przewodowy (nieostre zarysy na zdjęciach powiększonych, heterogenne mikrozwapnienia, objawy naciekania skóry, powiększone węzły chłonne, z reguły występuje w okresie menopauzy).
mammografca1.gif
mammografca1.gif (21.63 KiB) Przejrzano 2343 razy
Rak przewodowy sutka prawego - obraz mammograficzny.

Może to też być:
rak śluzowy (bardzo rzadki, zwykle po 60 r.ż.),
rak rdzeniasty (po 50 r.ż., zwykle ma drobne spikule i mikrozwapnienia),
rak brodawkowaty (rozwija się wewnątrz przewodów lub torbieli, często zabrodawkowo i zwykle powoduje krwisty wyciek),
inwazyjny rak zrazikowy (wieloogniskowy, obustronny).

Inne nowotwory złośliwe o takim obrazie to:
nowotwory układu chłonnego,
mięsak,
przerzuty do sutka (z drugiego sutka lub czerniaka, raka płuc, prostaty, jajnika, macicy, przewodu pokarmowego),
guz liściasty (postać łagodna, pośrednia i złośliwa, pojawia się po 40 r.ż., szybko rośnie do dużych rozmiarów).

Zmiany łagodne o takim obrazie to:
włókniakogruczolak (u młodych kobiet, postać młodzieńcza do 20 r.ż., postać olbrzymia o szybkim wzroście oraz rozmiarach przekraczających 0,5 kg, dobrze odgraniczone guzki z "halo" i dużymi kleksowatymi zwapnieniami),
gruczolak,
brodawczak łagodny (objawia się wyciekiem z brodawki, również krwistym),
torbiel limfatyczna,
torbiel mleczna,
krwiak.

W różnicowaniu należy też uwzględnić zmiany skórne, rzutujące się na strukturę sutka (normalna brodawka sutkowa, znamiona, włókniaki, kaszaki).
Zmiany zawierające tkankę tłuszczową objawiają się przejaśnieniem, nigdy nie są złośliwe. Do najczęstszych należą:
tłuszczak (przejrzysty guzek z torebką),
hamartoma (fibroadenolipoma - zawiera te trzy elementy otoczone pseudotorebką, jest to obraz "sutka w sutku" lub "plasterek salami"; u kobiet między 40 a 60 r.ż.),
torbiel olejowa (zejście pourazowej martwicy tłuszczowej w postaci torbieli o zwapniałych ścianach),
torbiel mleczna,
węzły chłonne.
Zmiany zapalne:
ostre (pogrubienie skóry, zatarcie rysunku tkanki podskórnej, zwiększenie gęstości tkanki gruczołowej),
podostre i przewlekłe (pogrubienie skóry, siateczkowe utkanie w tkance podskórnej, zwiększenie gęstości sutka, retrakcja brodawki),
ropień (okrągła zmiana o zatartych zarysach),
specyficzne ziarniniakowe zapalenie sutka (plazmocytowe, wokół ciała obcego, gruźlicze lub w kolagenozach).

Przy podejrzeniu zmian zapalnych wykonuje się mammografię celem wykluczenia raka zapalnego. Rak zapalny jest to źle rokujący nowotwór złośliwy o objawach podobnych do objawów ostrego zapalenia sutka. Obraz mammograficzny podobny do ostrego zapalenia ze współistniejącym guzkiem spikularnym słabo widocznym na tle gęstej struktury. Niekiedy zawiera skupiska mikrozwapnień.

Objawy raka sutka (piersi) przedklinicznego

Lokalizacja - najczęściej umiejscowiony w kwadrancie górnym zewnętrznym.
Mikrozwapnienia - występują w 46%, często jednak także w zmianach o cechach łagodnych (weryfikacja za pomocą stereotaktycznej biopsji gruboigłowej oraz radiogramów pobranych w ten sposób wycinków).
Zmiana ogniskowa - występuje w 39%, w 16% to typowy guzek spikularny (weryfikacja BAC pod kontrolą USG lub stereotaktyczną).
Ogniskowe zaburzenia architektury - wskazanie do wycięcia zmiany i badania histopatologicznego.
Asymetria tkanki gruczołowej.
Zagęszczenie powiększające się w trakcie obserwacji.

Opracowano na podstawie: Mammografia w diagnostyce raka sutka (pod redakcją Janiny Dziukowej - BelCorp Warszawa 1998).
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post