Czy terapia rodzinna rozwiązuje problemy dziecka?

Wydawnictwo i Księgarnia Impuls poleca książki,poradniki
Awatar użytkownika
OWImpuls
Użytkownicy
Posty: 9
Rejestracja: 2 gru 2015, o 10:15

Czy terapia rodzinna rozwiązuje problemy dziecka?

Post autor: OWImpuls »

Czy terapia rodzinna rozwiązuje problemy dziecka?

Często rodzice, których dziecko sprawia problemy wychowawcze bądź wykazuje zaburzenia w rozwoju, decydują się na terapię rodzinną, bądź małżeńską, która jednak ma rozwiązać problemy dziecka. Jak sprawdzają się te rodzaje terapii wobec problemów małego dziecka? Ile zależy od doświadczonego terapeuty? Czy terapia rodzinna to jedyna forma terapii małego dziecka?

Rodzice i dziecko – u terapeuty

Spośród wielu propozycji terapeutycznych kierowanych do osób z problemami w zachowaniu najmniej uwagi poświęca się terapii małych dzieci. Większość terapeutów rodzinnych uważa, że zaburzenia u dzieci są zazwyczaj rezultatem (objawem) dysfunkcji w małżeństwie i po ich wyeliminowaniu dziecko zwykle przestaje sprawiać kłopoty. Tak bywa, ale czasem jest to zbyt duże uproszczenie.

Co się może wydarzyć, gdy pochopnie proponuje się terapię małżeńską rodzicom dziecka z zaburzeniami? Zawsze istnieje możliwość, że dziecku wyjdzie to na dobre. Dzieje się tak wówczas, gdy problem nie jest poważny i prawdopodobnie sytuacja uległaby poprawie bez żadnej interwencji terapeutycznej. Jednak może się zdarzyć, że sugerowanie terapii małżeńskiej i pierwsze spotkania rozdrażniają rodziców. Przerywają oni terapię małżeńską, często słusznie argumentując, że szukają pomocy dla dziecka, a nie porady małżeńskiej.

Zdarza się także, że matka i ojciec posłusznie biorą udział w sesjach, ale konflikt oczekiwań obu stron nasila się: terapeuta stara się pomóc w rozwikłaniu problemów małżeńskich, rodzice zaś usilnie zabiegają o to, aby zajął się dzieckiem.


Najmniej optymistyczne są dwie pozostałe możliwości: koncentracja na problemach małżeńskich w terapii sprawia, że problemy dziecka nadal nie są rozwiązane, bądź najgorszy z możliwych scenariuszy – zaburzenia u dziecka nasilają się. Czasami sugerowana przez terapeutę ewolucja w rodzinnej sytuacji jest zbyt duża i nie odpowiada aktualnej strukturze rodziny, rodzice nie chcą zmian, ale pragną pomóc dziecku. Czy można pomóc dziecku poza jego rodziną? To niełatwe zadanie, ale trzeba próbować i cierpliwie czekać, aż matka i ojciec będą gotowi do bardziej radykalnych zmian w swoim funkcjonowaniu.


Doświadczony terapeuta

Powyższe rozważania pokazują, jak ważna jest u specjalistów pomagającym dzieciom z zaburzeniami w zachowaniu umiejętność różnicowania dziecięcych problemów i dostrajania metody pracy do sytuacji dziecka. Pedagodzy, doradcy czy terapeuci rodzinni muszą mieć specjalistyczną wiedzę o normach rozwojowych różnych dziecięcych grup wiekowych, by wiedzieć, czego można oczekiwać od trzylatka, a czego od pięciolatka. Muszą umieć posługiwać się metodami uzyskiwania od dzieci informacji poprzez zabawę, rysowanie, muzykę czy ruch, pamiętając cały czas o tym, że dziecko odbiera świat inaczej niż dorosły. Skąd się biorą problemy dziecka?

Zaburzenie u dziecka może być powiązane z jego sytuacją rodzinną lub z procesami patologicznymi wieku dziecięcego albo wynikać z obu tych uwarunkowań. Opóźnienie mowy u czterolatka implikuje wiele pytań: czy dziecko jest głuche, czy jest opóźnione w rozwoju, czy cierpi na afazję, czy ma jakieś zaburzenia emocjonalne lub ukrywa rodzinne sekrety? Zalecana terapia, także rodzinna, w każdym z tych przypadków będzie inna. W rodzinach z małymi dziećmi poprawie funkcjonowania dziecka sprzyja stwarzanie w procesie terapeutycznym możliwości zaspokojenia potrzeby bliskości i opieki, zaspokajania potrzeby bezpieczeństwa. Te elementy procesu terapeutycznego są daleko ważniejsze niż wytyczanie na przykład jasnych granic interpersonalnych.

Pragnę też zwrócić uwagę, że dzieci nie należą do terapeutów, tylko do rodziców, i to głos rodziców musi być decydujący, jeśli chodzi o uczestnictwo dzieci w sesjach terapeutycznych lub innych formach terapii. Rodzic ma także prawo do rzetelnej informacji na temat celów terapii, metod pracy z dzieckiem, oczekiwanych rezultatów i przebiegu procesu terapeutycznego.


Nie tylko terapia rodzinna

Dla dzieci z zaburzeniami zachowania w wieku szkolnym poza terapią rodzinną istnieje jeszcze inna oferta terapeutyczna, np. świetlice terapeutyczne, poradnie pedagogiczno-psychologiczne. Zaburzeni malcy w wieku przedszkolnym są często pozbawieni możliwości korzystania z takiej formy pomocy. Pozostają w domu lub powracają do domu po nieudanych próbach przystosowania się i znalezienia swojego miejsca w grupie przedszkolnej. Przyczyny tego stanu bywają różne, np. bardzo poważne zaburzenie dziecka i bezradność specjalistów lub bardziej prozaiczne: brak pieniędzy, odległość, brak specjalistów na terenie zamieszkania dziecka, często niechęć różnych instytucji do przyjęcia dziecka, które jest „trudne”. Odmowy, z jakimi spotykają się rodzice, zawierają zakamuflowaną informację: nie chcemy waszego dziecka, bo utrudni nam pracę z innymi dziećmi. W takich sytuacjach rodzice nie tylko przeżywają poczucie winy, ale i wszechogarniającą bezradność.


Fragment pochodzi z książki „Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka” pod red. Beaty Cytowskiej, Barbary Winczury
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post