Nowotwory tarczycy. Rozpoznanie, rodzaje i leczenie

Choroby przysadki mózgowej, tarczycy, nadnerczy, jajników.
admin. med.

Nowotwory tarczycy. Rozpoznanie, rodzaje i leczenie

Post autor: admin. med. »

Wstęp
W ostatnich latach obserwowany jest wzrost częstości występowania raków tarczycy. Raki tarczycy są niejednorodną grupą chorób. Nawet w postaciach wysoko zróżnicowanych wykazujących aktywność hormonalną i charakteryzujących się stosunkowo wolnym przebiegiem występują postaci o dynamicznym przebiegu i wielkiej progresji choroby.

Najwcześniejszym objawem raka tarczycy jest wyczuwalny guzek. W części przypadków
np. w rakach brodawkowatych, pierwszym objawem choroby może być powiększony szyjny węzeł chłonny, podczas gdy pierwotne ognisko w obrębie tarczycy jest tak małe, że nie daje objawów klinicznych. Rosnący nowotwór obejmuje nieraz cały płat tarczycy. Często ma nierówną, twardą spoistość i jest trudno przesuwalny w stosunku do skóry i podłoża.

W bardziej zaawansowanych postaciach dochodzi do przesunięcia i zwężenia tchawicy z towarzyszącą dusznością i wysłuchiwanym świstem (stridorem) oddechowym. Niepokojącym objawem jest utrzymująca się u chorego chrypka, która może świadczyć o wciągnięciu w proces nowotworowy nerwu krtaniowego wstecznego - odgałęzienia nerwu błędnego.

Postaci raka tarczycy

Rak brodawkowaty - carcinoma papillare.
Rak pęcherzykowy - carcinoma folliculare.
Rak anaplastyczny - carcinoma anaplasticum.
Rak rdzeniasty - carcinoma medullare.



Patogeneza nowotworów tarczycy

Nowotwory tarczycy powstają z komórek nabłonka pęcherzykowego lub z komórek C.

Raki wywodzą się z komórek nabłonka pęcherzykowego:
Rak zróżnicowany- brodawkowaty, pęcherzykowy.
Rak niezróżnicowany.
Rak wywodzący się z komórek C – rak rdzeniasty.

Rzadko występują inne nowotwory takie jak:

chłoniak,
mięsak,
ogniska przerzutowe w tarczycy w przebiegu raków sutka, płuc, nerek.

Czynniki predysponujące do rozwoju nowotworu:

wywiad genetyczny,
przebyte naświetlanie okolicy szyi (dotyczy zwłaszcza dzieci i młodzieży).

Rozpoznawanie raka tarczycy

Objawy:

Pojedyncze lub mnogie guzy tarczycy, szybko rosnące.
Powiększenie węzłów chłonnych szyi.
Porażenie strun głosowych.
Duszność.
Zaburzenia połykania.
Obecność przerzutów odległych.
Zespół Hornera.

Badania dodatkowe:

USG tarczycy - nieregularne obszary o obniżonej echogenności, obecność mikrozwapnień, które mogą sugerować nowotwór
Scyntygrafia – guzki zimne, echoujemne w USG – sugerują nowotwór, obecność guzków ciepłych i gorących nie wyklucza obecności raka tarczycy.
Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa
Oznaczenie poziomu tyreoglobuliny i kalcytoniny w surowicy krwi.
RTG klatki piersiowej - obecność przerzutów do płuc
KT lub NMR szyi.

Rak brodawkowaty

Najczęściej występujący rak tarczycy. Wzrost nowotworu z reguły jest wolny, z możliwością przejścia z czasem w postać o dynamicznym przebiegu. Początkowo nie daje dolegliwości. Przerzuty drogą naczyń chłonnych szerzą się do węzłów chłonnych szyjnych i mostkowo-obojczykowo-sutkowych. Wykazuje zależność hormonalną od TSH.

W obrazie USG często widoczne są w jego obrębie mikrozwapnienia. Wymaga różnicowania z wolem Hashimoto. W chorobie Hashimoto najczęściej zmieniona spoistość dotyczy całej tarczycy, jednak rozstrzygnięcie diagnozy wymaga wykonania biopsji cienkoigłowej tarczycy.

Częstość występowania 50 – 60%, od 10-60 rż.
Może występować u dzieci.
Przerzuty drogą naczyń chłonnych do węzłów szyi; często rozpoznanie przerzutu jest wcześniejsze od rozpoznania raka.
Powolny wzrost, długo nie daje objawów.
Dobrze reagują na leczenie radiojodem.

Rak pęcherzykowy

Rak występuje w różnym wieku, także u ludzi bardzo młodych. Zbudowany jest ze zmienionych nowotworowo komórek pęcherzykowych, zachowujących typowe układy - jest aktywny hormonalnie. Możliwa jest nawet (wprawdzie rzadko) nadczynność tarczycy w przebiegu tego raka. W utkaniu tarczycy obecne są zwapnienia.

Daje przerzuty drogą naczyń krwionośnych do płuc i kości. W przypadku obecności przerzutów zdecydowanie pogarsza się rokowanie.

Częstość występowania: 20 -30% - częściej występuje u kobiet, po 40 r.ż.

Rak anaplastyczny

Niezwykle złośliwa forma raka tarczycy. Nowotwór rośnie bardzo szybko, uciska i przesuwa tchawicę. Chorzy odczuwają duszność, częsta pojawia się chrypka. Rosnący guz może uciskać na naczynia krwionośne. Przerzuty powstają zarówno drogą naczyń chłonnych i krwionośnych. Rokowanie jest zdecydowanie złe. Średni czas przeżycia chorych mimo leczenia operacyjnego i naświetlań nie przekracza 6 miesięcy.

5 -10% nowotworów tarczycy,
zwykle występuje u osób starszych,
szybki wzrost,
ucisk na duże naczynia krwionośne i tchawicę,
przerzuty drogą naczyń chłonnych i krwionośnych,
komórki tego raka nie pochłaniają jodu - nieskuteczne leczenie radiojodem.

Rak rdzeniasty

Rak rdzeniasty wywodzi się z komórek C tarczycy. Komórki C są źródłem kalcytoniny - hormonu wpływającego na gospodarkę wapniowo-fosforanową ustroju. Nadmierne wydzielanie kalcytoniny przez zmienioną nowotworowo tkankę guza powoduje kompensacyjny wzrost syntezy parathormonu (PTH) przez przytarczyce. W związku z tym równowaga wapniowo-fosforanowa jest z reguły zachowana.

W raku rdzeniastym tarczycy występuje silnie zaznaczone tło dziedziczne. W uzasadnionych przypadkach proponowany jest profilaktyczny zabieg usuwania tarczycy wśród członków rodziny chorego.

Często współistnieje z rakiem rdzenia nadnerczy.

Do dość typowych objawów klinicznych należą uporczywe, napadowe biegunki, może towarzyszyć im nadciśnienie tętnicze. Rak jest z reguły umieszczony w obu płatach tarczycy. Przerzuty do odległych narządów powstają drogą naczyń chłonnych.

Rokowanie jest niepomyślne, ale zdarzają się (5%) przypadki o łagodnym, długoletnim przebiegu

Występuje:

sporadycznie (85% przypadków), u osób po 40 r.ż.
rodzinnie (15%) MEN- osoby młode do 35 r.ż.;
występuje u dzieci.

Może wydzielać inne substancje np. ACTH, serotoninę, prostaglandyny, VIP, amyloid, antygen rakowo – płodowy.

Nie bierze udziału w przemianie jodu - leczenie radiojodem nieskuteczne.

Leczenie raka tarczycy

Chirurgiczne – całkowita strumektomia.
Leczenie 131J – raki zróżnicowane – zniszczenie tarczycy lub przerzutów odległych, nieskuteczne w przypadku raka niezróżnicowanego lub rdzeniastego.
Leczenie hormonami tarczycy
leczenie substytucyjne (rak niezróżnicowany i rdzeniasty), stosowane dawki supresyjne,
hamowanie TSH jako głównego czynnika wzrostu dla tkanki tarczycy (raki zróżnicowane); leczenie do końca życia.
Napromienianie zewnętrzne – rak niezróżnicowany, chłoniaki tarczycy - okolica szyi i górne śródpiersie.
Chemioterapia – rak niezróżnicowany, chłoniak tarczycy, raki zróżnicowane w przypadku uogólnienia choroby nowotworowej.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post