Krwotok mózgu

Choroby obwodowego układu nerwowego i ośrodkowego układu nerwowego, Depresje i nerwice.
admin. med.

Krwotok mózgu

Post autor: admin. med. »

Wypływy krwi wywołane uszkodzeniami naczyń krwionośnych.
Artykuł jest częścią publikacji pochodzącej z nowej serii Biblioteki Gazety Wyborczej pt.: Wielka Encyklopedia Medyczna, którą nabyć można w Kulturalnym Sklepie lub w każdą środę w kiosku

Krwotoki mogą być spowodowane:
1) urazami;

2) chorobami związanymi z destrukcją tkanki organicznej prowadzącą do pęknięcia naczyń krwionośnych;

3) wrodzonymi lub nabytymi stanami cechującymi się zaburzeniami krzepnięcia krwi.

Istnieją 3 możliwe lokalizacje krwawienia:

1) powłoka skórna ciała, rany, owrzodzenia itp. (krwotoki zewnętrzne);

2) narządy wewnętrzne, w których może wystąpić pęknięcie naczyń krwionośnych z przelaniem krwi do zamkniętych jam ciała, takich jak: opłucna, otrzewna, czaszka (krwotoki wewnętrzne);

3) błony śluzowe jamy ciała, które mają kontakt z otoczeniem (krwotoki mieszane).

Każdy rodzaj krwawienia, w zależności od przyczyny, miejsca, nasilenia, ma inne wymogi terapeutyczne.
KRWOTOK.jpg
KRWOTOK.jpg (40.75 KiB) Przejrzano 886 razy
Krwotoki wewnętrzne

Spowodowane przelaniem krwi do naturalnie zamkniętej jamy organizmu: otrzewnej, opłucnej, czaszki itd. Pęknięcie naczynia, które jest główną przyczyną wewnętrznego krwawienia, może wystąpić w następstwie urazu (kontuzje, skomplikowane złamania, pęknięcie śledziony itd.) albo stanów patologicznych, takich jak krwotok mózgowy w wyniku tętniaka mózgu lub wrzodziejące zmiany o podłożu nowotworowym, gruźliczym lub zwyrodnieniowym.

Utrata krwi w wyniku krwawienia wewnętrznego zawsze jest szczególnie niebezpieczna z 3 powodów:

1) na skutek znacznej ilości utraconej krwi pojawia się niedokrwistość u pacjentów, z możliwością wystąpienia szoku;

2) krew wlewając się do jam o nieelastycznych ścianach, takich jak czaszka, wywiera nacisk na narządy wewnętrzne (krwiak mózgu z uciskiem mózgu);

3) krwotok może być wynikiem wyniszczającej choroby (gruźlica, nowotwory, marskość wątroby itd.), w której pacjent źle znosi nawet niewielkie utraty krwi.

Krwotoki wewnętrzne należy traktować jako priorytetowe, wymagające szybkiej interwencji ratownika, który musi rozpoznać stan krwotoku wewnętrznego i zapewnić natychmiastową hospitalizację pacjenta.

Należy założyć, że u pacjenta może wystąpić krwotok wewnętrzny, kiedy wystąpił uraz jamy brzusznej, klatki piersiowej lub głowy; lub gdy u pacjenta z nadciśnieniem , cukrzycą, chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy, cierpiącego na raka wątroby lub na inny nowotwór itd. występują następujące oznaki: bladość, pocenie się, stan otępienia lub pobudzenia, słabe tętno (ledwo wyczuwalne) i często spadek ciśnienia krwi, płytki i ciężki oddech.

Pacjent, najczęściej przytomny, odczuwa pragnienie albo zimno, dzwonienie w uszach i zaciemnienie w oczach. W oczekiwaniu na pomoc, która powinna być jak najszybsza, ratownik musi: zapobiegać utracie ciepła, odpowiednio przykrywając ofiarę; ułatwić oddychanie, rozluźniając przy szyi, klatce piersiowej, brzuchu; zwilżyć usta, ale bez podawania napojów; nadzorować funkcje życiowe (puls i oddech); zapobiegać wystąpieniu szoku przez ułożenie ofiary w taki sposób, aby głowa była poniżej stóp, które są podniesione, za wyjątkiem osób z podejrzeniem krwotoku śródczaszkowego. Pomaga też okład z lodu na powierzchnie, które zostały uznane za miejsce krwawienia.
Krwotok mózgu (krwotok sródmózgowy, krwotoczny udar mózgu niebędący krwotokiem podpajeczynówkowym). Uszkodzenie spowodowane pęknięciem naczynia w miąższu mózgu. Najczęstszą przyczyną jest nadciśnienie tętnicze, zmiany funkcji naczyń krwionośnych (mikrotętniaki) w głębokiej części mózgu, móżdżku i pnia mózgu. Razem ze wzrostem ciśnienia zmienione tętnice mogą pękać i powodować krwawienia. Typowe lokalizacje to jądra podstawy, móżdżek i most. Rzadsze natomiast są krwotoki mózgu spowodowane zaburzeniami krzepnięcia krwi, jak u osób cierpiących na choroby wątroby czy krwi, lub krwawienie w nowotworach mózgu. Stwierdzono wzrost ryzyka wystąpienia krwotoku śródmózgowego przy stosowaniu kokainy i amfetaminy. Innymi przyczynami krwotoków mózgu są pęknięcie tętniaka lub naczyniaki. W tych przypadkach jednak objawem bardziej typowym jest krwotok typu podpajęczynówkowego.

Do objawów krwotoku śródmózgowego należą silne bóle głowy, nudności i wymioty, porażenie połowicze z opadaniem ust po stronie porażonej, sztywność karku i inne objawy oponowe. Stosunkowo szybko może też nastąpić utrata przytomności i zapadnięcie w śpiączkę. Na rozróżnienie między krwotokiem śródmózgowym a udarem niedokrwiennym (zawał mózgu, niedokrwienie mózgu), także w fazie ciężkiej, pozwala tomografia komputerowa. W leczeniu pierwszego z wymienionych stanów stosuje się zabiegi neurochirurgiczne. Natomiast w drugim przypadku podaje się leki trombolityczne i antykoagulanty
Przeciwwskazaniem do ich stosowania jest udar krwotoczny lub udar o nieznanej przyczynie w historii pacjenta. Dodatkowo przy zawale mózgu sięga się po metody inwazyjne, takie jak mechaniczna trombektomia (usuwanie zakrzepu bezpośrednio z tętnicy), angioplastyka czy implantacja stentów w naczyniach krwionośnych. Po przebytym udarze konieczna jest rehabilitacja i zapobieganie możliwemu nawrotowi, którego prawdopodobieństwo rośnie z upływem czasu.

Częstość występowania udarów krwotocznych jest dużo mniejsza niż niedokrwiennych - odpowiednio 10-15% i 85-90% przypadków.

Zapobieganie wystąpieniu krwotoku mózgu związane jest z kontrolą ciśnienia krwi i badaniami oceny wskaźników krzepnięcia.

Krwotoki zewnętrzne

Wyciek krwi, która była wytworzona w jamie ciała.

Wypływająca krew może niekiedy wydawać się wymieszana z innymi substancjami. W tym przypadku bywa to objawem zmian w pobliżu otworu, z którego następuje krwawienie (krwawienie z nosa, otworu analnego przez zmiany hemoroidalne), dla których nie ma objawów krwawienia wewnętrznego. Głównymi krwotokami zewnętrznymi są: krwawienie z nosa, krwioplucie, krwawienie aparatu oddechowego, krwawe wymioty, krwiomocz, stolec smolisty, krwawienie z odbytu, menorrhagia, krwawienie maciczne, krwawienie z ucha.

Elementy pierwszej pomocy

Krwotoki są wynikiem zewnętrznych urazów skóry, które powodują pęknięcie jednego lub więcej naczyń krwionośnych. Przerwanie żył i naczyń włosowatych, wywołane przez małe lub średnie nacięcie, może powodować obfite krwawienie i wprowadzać niepokój zarówno u osoby poszkodowanej, jak i u przypadkowego ratownika. Nie stwarza jednak szczególnych problemów hemostazy. Wystarczy podjąć następujące środki:

1) uciskać miejsce wypływania krwi, używając dłoni jako zacisku lub wykorzystując czystą, jałową tkaninę, np. gazę;

2) podnieść, kiedy jest to możliwe i jeżeli wykluczono jakiekolwiek uszkodzenie aparatu kostno-stawowego, uszkodzoną część ponad poziom serca; działanie to doprowadza do spowolnienia przepływu krwi, sprzyjając hamowaniu krwawienia;

3) zastosować zimne okłady.

Po fazie uciskania ręcznego można założyć opaskę uciskową, stosując na ranę gazę lub inny czysty materiał, i stosunkowo szczelnie owinąć bandażem.

Uciskanie tętnicze. W przypadku poważnych krwawień zewnętrznych, w razie uszkodzenia tętnicy (krew jest żywoczerwona i tryska silnym, pulsującym strumieniem), należy uciskać tętnicę powyżej rany. W niektórych miejscach tętnice przechodzą nad kośćmi, do których można je dociskać, zatrzymując w ten sposób przepływ krwi w kierunku uszkodzenia.

W przypadku krwawienia w obrębie głowy należy uciskać tętnicę szyjną uszkodzonej strony do kręgów szyjnych; przy krwotoku z ramienia i kończyny górnej należy uciskać tętnicę podobojczykową do płaszczyzny obojczyka; przy krwotoku z górnej części ramienia należy uciskać tętnicę pachową do kości ramiennej. Zawsze przy krwotoku z górnej kończyny można uciskać tętnicę ramienną do kości ramiennej. Przy krwotokach z kończyn dolnych uciska się dłonią tętnicę udową na wysokości zgięcia pachwiny, wykorzystując także masę ciała do zwiększenia efektywności ucisku. Przy krwotokach z nogi należy uciskać tętnicę podkolanową, w zagłębieniu z tyłu kolan. Przy krwotokach zewnętrznych kończyn można zastosować opaskę hemostatyczną, ale należy działać ostrożnie. Zbyt długie stosowanie opaski hemostatycznej może spowodować poważne uszkodzenia tkanek poniżej przerwania przepływu krwi z powodu braku tlenu, prowadząc nawet do martwicy.

Jak zrobić opaskę? Opaska hemostatyczna to szeroki pasek z elastycznego materiału. W nagłych przypadkach opaski mogą być wykonane z krawatu, z paska, lub z jakiegokolwiek innego kawałka materiału odpowiednio zwiniętego. Użycie opaski jest ograniczone do kończyn. Należy stosować opaskę uciskową powyżej rany, w ostateczności, przy bardzo silnym krwawieniu, zawsze powyżej łokci i kolan. Po założeniu opaski uciskowej należy zanotować czas tej czynności.

Krwotoki - zastosowanie opaski uciskowej hemostatycznej

Poniżej zaprezentowano niektóre środki ostrożności oraz ewentualne ograniczenia w stosowaniu opaski uciskowej hemostatycznej.

Ograniczone zastosowanie na udo i ramię:
-zezwala się na stosowanie opaski uciskowej tylko wtedy, kiedy inne techniki hemostazji okazały się nieskuteczne lub niemożliwe do zastosowania, np. kiedy trzeba opatrzyć poważniejsze uszkodzenia;

-zastosowanie opaski uciskowej jest niezbędne w przypadku: amputacji (całkowitej lub częściowej), zmiażdżenia, złamań otwartych, ukąszeń i ugryzień jadowitych zwierząt (w takich przypadkach odsyła się do powiązanych rozdziałów);
-ściskać aż do momentu zablokowania napływu krwi. Jeśli opaska nie jest wystarczająco ściśnięta, to krew zatrzyma się w żyłach, a nie w tętnicach. Przy okazji kontrolować zatrzymanie krwi, sprawdzając puls. Jeżeli opaska jest dobrze zastosowana, pulsowanie jest niedostrzegalne, a kończyna blada, prawie biała. Zabarwienie niebieskawe świadczy o zastoju płynu krążącego;

-opaska musi być szeroka, w formie wstążki i możliwie elastyczna. Nie robi się zatem opasek uciskowych ze sznurka, z drutu żelaznego lub innych materiałów drażniących;

-co 20 min opaska powinna zostać rozluźniona, aby zapewnić minimalny dopływ krwi, co spowoduje dotlenienie tkanek i uchroni przed nekrozą. Czynność tę wykonuje się tylko wtedy, kiedy wiadomo, że nie uda się szybko dotrzeć do szpitala. Sytuacja wygląda zupełnie inaczej, kiedy wiadomo, że wyspecjalizowana pomoc nadejdzie dość szybko, wtedy rozluźnienie uścisku jest dość ryzykowne i nie zaleca się go;

-wyraźnie zaznaczyć (nawet pisząc w miejscu dobrze widocznym, takim jak czoło), że pacjent ma na sobie opaskę uciskową i podać godzinę, o której została założona;

-opaski nie powinno się stosować dłużej niż przez 50 min (nawet jeżeli jest to możliwe) ze względu na duże ryzyko;

-hospitalizacja chorego, u którego została zastosowana opaska uciskowa, jest priorytetem;

-opaska nie powinna zostać rozluźniona całkowicie. W konsekwencji takiego działania mogłoby dojść do gwałtownego i obfitego wycieku krwi, który mógłby spowodować: zmniejszenie objętości krwi, obniżenie ciśnienia tętniczego oraz wstrząs, nawet śmiertelny. To samo ryzyko dotyczy ewentualnego rozluźnienia opaski;

-tylko lekarz potrafi zapobiec wstrząsowi, który zawsze towarzyszy usuwaniu opaski.
Załączniki
KRWOTOKi.jpg
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post