Testosteron za mało, za dużo

Choroby przysadki mózgowej, tarczycy, nadnerczy, jajników.
admin. med.

Testosteron za mało, za dużo

Post autor: admin. med. »

Testosteron to podstawowy męski hormon płciowy.
Mało który hormon budzi tyle emocji. I nie ma się czemu dziwić, bo przecież testosteron rządzi intymną sferą naszego życia. Głównie mężczyźni, ale i kobiety nie mogą się bez niego obejść. Po co nam ten hormon i co się dzieje, gdy w organizmie jest go za dużo lub za mało?
Gdy ona ma go za dużo

U kobiet testosteron wytwarzany jest w niewielkich ilościach przez jajniki i nadnercza. Hormon ten korzystnie wpływa na gospodarkę wapniową w organizmie oraz wspiera wytwarzanie czerwonych krwinek w szpiku kostnym. Testosteron daje nam też życiowy napęd, czyli więcej energii i siły mięśni. Średnie stężenie testosteronu we krwi kobiet wynosi 0,2-0,8 ng (nanograma)/ml. W wieku rozrodczym ilość testosteronu jest u kobiet 10-20-krotnie mniejsza niż u mężczyzn. Po menopauzie jego produkcja znacznie się zmniejsza (podobnie jak produkcja estrogenów oraz progesteronu), przy czym obniżanie się stężenia testosteronu (aż do około 50 procent) jest stopniowe, długotrwałe i nie tak dotkliwie odczuwane jak gwałtowny i duży spadek żeńskich hormonów płciowych. Gorzej jest natomiast, gdy stężenie testosteronu w organizmie kobiety jest zbyt duże. Wówczas zmienia się sylwetka - rozrastają się barki, potężnieją mięśnie (dochodzi do tzw. wirylizacji, czyli nabierania cech męskich), pojawia się nadmierne owłosienie (hirsutyzm), także na twarzy, obniża się barwa głosu, dokucza trądzik oraz łojotok. Czasami dochodzi do powiększenia, a nawet bolesności łechtaczki. Zbyt dużo testosteronu w organizmie kobiety może się pojawić chociażby wtedy, gdy zażywa ona anaboliczne środki dopingujące, by osiągać lepsze wyniki w sporcie. Stężenie hormonu może też wzrosnąć wskutek niektórych schorzeń (np. guzów nadnerczy czy jajników).

Co trzeba robić

Kobieta, która zauważy podejrzane objawy, powinna się zgłosić do ginekologa endokrynologa. Po badaniach (m.in. stężenia testosteronu i hormonu LH we krwi, USG jajników i nadnerczy) lekarz wybierze terapię. Czasem są to leki obniżające poziom testosteronu w organizmie, a czasem operacja usunięcia guza jajnika czy nadnerczy. Kobiety stosujące doping muszą rozważyć, czy ważniejsze są dla nich wyniki sportowe, czy też zdrowie i wygląd.
Gdy on ma go za mało

Testosteron jest hormonem sterydowym wytwarzanym w jądrach. Mówi się o nim "męski hormon", bowiem to jego ilość w organizmie już w życiu płodowym przesądza o tym, czy rozwiną się męskie narządy płciowe i urodzi się chłopczyk. W okresie dojrzewania właśnie testosteron sprawia, że chłopiec zamienia się w mężczyznę: rośnie, kształtuje się jego sylwetka (m.in. poszerzają się ramiona, potężnieje szyja i kark), pojawia się owłosienie łonowe i na klatce piersiowej oraz... pierwsze fascynacje seksualne. Dorosły mężczyzna dzięki temu hormonowi odczuwa popęd seksualny, ma wzwody, a jego plemniki żwawo i w dużych ilościach trafiają do ejakulatu. To oczywiście sprawia, że płodność mężczyzny utrzymuje się na wysokim poziomie. Ale to nie wszystko. W obecności testosteronu np. wapń jest lepiej przyswajany przez kości (co do pewnego stopnia chroni mężczyzn przed osteoporozą), a w szpiku powstaje więcej czerwonych krwinek (to przeciwdziała anemii). Testosteron czyni też z mężczyzny macho, popychając go do rywalizacji. Poziom testosteronu w organizmie określa się, badając próbkę krwi pobranej z żyły. Norma wynosi od 2,2 do 9,8 ng/ml krwi. Aż do 25. roku życia poziom testosteronu u mężczyzny jest wysoki. Później, niestety, stopniowo się obniża (średnio o jeden procent rocznie). To naturalny proces prowadzący do andropauzy (odpowiednik kobiecej menopauzy, z tym, że mężczyźni, nawet mimo znacznego obniżenia poziomu testosteronu w organizmie, zachowują płodność). Bywa jednak i tak, że stężenie testosteronu jest za niskie i wcale nie z powodu starzenia się organizmu i stopniowego pogarszania wydolności jąder. Zbyt mało testosteronu może być skutkiem m.in. niehigienicznego trybu życia (nadużywanie alkoholu, palenie papierosów), niektórych chorób przewlekłych (np. miażdżycy, cukrzycy) czy schorzeń jąder. Gdy testosteronu jest za mało, pogarsza się nie tylko płodność i słabnie popęd płciowy, ale też mężczyzna niewieścieje: jego sylwetka nabiera kobiecych kształtów (biodra się zaokrąglają, zarysowuje się brzuch oraz biust), rzednie owłosienie łonowe, na nogach i na klatce piersiowej, jądra zmniejszają swoją objętość, przychodzą zmęczenie i apatia.

Co trzeba robić

Mężczyzna, który zauważy u siebie opisane wyżej objawy, powinien zgłosić się do urologa lub androloga. Lekarz zleci badania (nie tylko poziomu testosteronu, ale i hormonu LH wydzielanego przez przysadkę mózgową). Jeśli okaże się to konieczne, zapisze odpowiednie dawki syntetycznego testosteronu w tabletkach lub zastrzykach domięśniowych albo leków pobudzających jądra do produkcji większej ilości testosteronu.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post