Stosowanie imbiry przy chorobie zwyrodnieniowej stawów

Rozpoznawanie, profilaktyka i leczenie chorób wewnętrznych, choroby wieku starszego, choroby zakaźne, układu oddechowego, diabetologia, alergie.
admin. med.

Stosowanie imbiry przy chorobie zwyrodnieniowej stawów

Post autor: admin. med. »

Stosowanie imbiry przy chorobie zwyrodnieniowej stawów( Osteoartrozie)
Choroba zwyrodnieniowa stawów a preparaty imbiru

Joanna Głogowska-Szeląg, Bogdan Marek, Mariusz Nowak
Z Zakładu Patofizjologii, Katedry Patofizjologii i Endokrynologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

Choroba zwyrodnieniowa stawów stanowi wielki problem współczesnej medycyny, ponieważ dotyczy wielu milionów kobiet i mężczyzn na całym świecie, a jej skutki stanowią nie tylko poważny problem medyczny ale i ekonomiczny.

Wiele ośrodków na świecie prowadzi badania nad skutecznością preparatów imbiru w leczeniu choroby zwyrodnieniowej, ponieważ powszechnie stosowane leki charakteryzują się znaczną liczbą działań niepożądanych. Dotychczas wykazano, że preparaty imbiru stanowią cenną wspomagającą terapię w leczeniu i profilaktyce choroby zwyrodnieniowej ponieważ wykazują jednocześnie działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe oraz regenerujące chrząstkę stawową.

Choroba zwyrodnieniowa stawów czyli osteoartroza jest najpowszechniejszym schorzeniem stawów szczególnie po 50 roku życia, stanowi nie tylko poważny problem zdrowotny ale mocno obciąża budżet chorującego. Zwyrodnienie stawów to postępujące niszczenie chrząstek stawowych z towarzyszącymi zmianami wytwórczymi oraz związane z tym zaburzenia z okolicznych tkanek miękkich. Jest przewlekłą chorobą o postępującym charakterze i nieustalonej jak dotychczas patogenezie. Ujawnia się najczęściej między 45-60 rokiem życia, dotyczy więc osób aktywnych życiowo i zawodowo. Co siódmy człowiek na świecie cierpi z powodu bólu stawów i kłopotów z wykonywaniem ruchów. W Europie i USA choroba zwyrodnieniowa stanowi drugą po chorobie niedokrwiennej serca przyczynę niezdolności do pracy (11, 17). Jest powodem około 90% stawowych interwencji lekarskich. Szacuje się, że dotyczy około 15% dorosłych Polaków. Zmiany histopatologiczne w chrząstkach stawowych stwierdza się u wszystkich osób po 55 roku życia, a u 80% z nich można zaobserwować zmiany radiologiczne. Ze względu na prognozy demograficzne dotyczące wydłużenia życia społeczeństw, a co za tym idzie ich starzenia oraz niepokojące dane wskazujące na wzrost nadwagi i otyłości w krajach o wysokim stopniu rozwoju, w najbliższej przyszłości należy oczekiwać epidemii tej choroby.

Zgodnie z przyjętą klasyfikacją wyróżnia się częstszą – pierwotną chorobę zwyrodnieniową stawów, której istota polega na zaburzeniu procesów metabolicznych w chrząstce i rzadziej spotykaną – wtórną postać choroby zwyrodnieniowej (8, 10).

Wprawdzie zmiany patologiczne dotyczą całego stawu, to jednak miejscem pierwotnych i największych zmian jest chrząstka stawowa. Podstawową rolę w syntezie i degradacji składników macierzy chrząstki odgrywają chondrocyty dysponujące pełnym garniturem enzymów i ich inhibitorów niezbędnych do metabolizmu chrząstki. Pod wpływem nieokreślonego jeszcze bliżej zespołu czynników genetycznych i środowiskowych, następuje przewaga procesów katabolicznych nad anabolicznymi. Uwolnione przez chondrocyty i fibroblasty cytokiny indukują produkcję metaloproteinazy, degradujące białka macierzy chrząstki, co przyczynia się do zaniku chrząstki (10, 13, 19).

O chorobie zwyrodnieniowej mówimy wtedy, gdy zmiany w stawach powodują ból i ograniczają ruchomość, co utrudnia nasze codzienne życie. Choroba dotyczy całego stawu, a nie tylko jego części jakim jest chrząstka stawowa. Zmianom ulega zarówno kość, jak i chrząstka stawowa, błona maziowa pokrywająca staw, torebka stawowa, więzadła i mięśnie okołostawowe. Naturalnie, nie wszystkie stawy ulegają zwyrodnieniu w tym samym stopniu. Najczęściej chorują stawy najbardziej „używane” i narażone na ucisk.

Przede wszystkim zajęte są duże stawy kończyny dolnej odpowiedzialnej za chodzenie – staw biodrowy, staw kolanowy (jest to następstwo przyjęcia przez człowieka w ewolucji pionowej pozycji ciała) oraz drobne stawy kończyny górnej. Upośledzenie funkcji stawów kończyny górnej wynika głównie z następstwa sumowania się przeciążeń zawodowych i sportowych.

Również kręgosłup szczególnie w części szyjnej i lędźwiowej często wykazuje objawy choroby zwyrodnieniowej.

Choroba zwyrodnieniowa stawów jest najczęstszą przyczyną dolegliwości bólowych, szczególnie u osób po 60 rż., ponadto uszkadzając układ kostno-stawowy, powoduje ograniczenie sprawności chorych, co pociąga konsekwencje socjalne i ekonomiczne oraz jest główną przyczyną inwalidztwa.

Ogólne objawy choroby zwyrodnieniowej stawów to: ból, ograniczenie ruchomości lub uczucie trzeszczenia w stawach, zanik mięśni wokół stawów, uczucie porannej sztywności stawów lub po dłuższym spoczynku.

Pierwszym i najsilniej wyrażonym objawem choroby jest zwykle ból. Często towarzyszy mu złe samopoczucie, rozdrażnienie i uczucie ogólnego zmęczenia. We wczesnym okresie choroby ból powstaje najczęściej w trakcie wykonywania codziennego ruchu w stawie, rzadziej występują bóle spoczynkowe lub nocne. W późniejszym okresie choroby bóle pojawiają się już przy minimalnym wysiłku oraz w nocy, co utrudnia, a czasem uniemożliwia wypoczynek i sen.

ZMIAN ZWYRODNIENIOWYCH NIE MOŻNA WYLECZYĆ, ALE MOŻNA JE POWSTRZYMAĆ, A NAJLEPIEJ IM PRZECIWDZIAŁAĆ.

Leczenie choroby zwyrodnieniowej ewaluowało przez lata, ale w ostatnich kilku dekadach świat otwiera się na nowe możliwości terapii, z powodu licznych działań ubocznych terapii standardowych (5, 10). W chorobie zwyrodnieniowej należy przede wszystkim pozbyć się bólu i zwiększyć ruchomość stawu. Nie powinno unikać się ruchu, gdyż może skończyć się to szybszym zanikiem chrząstki. Właściwe leczenie to zażycie środków przeciwbólowych i jak najszybsze uruchomienie stawu. Jednak leki przeciwzapalne powinny być stosowane krótko, ze względu na częste objawy uboczne. Dlatego celem kontynuacji lub uzupełnienia leczenia coraz częściej sięgamy po leki modyfikujące przebieg choroby, jednocześnie ochraniające chrząstkę stawową, do których zaliczamy preparaty imbiru. Zaliczamy je do grupy objawowych leków długo działających (SYSADOA) (4, 5, 10).

Imbir należy do najcenniejszych surowców leczniczych – ta przyprawa była wykorzystywana w medycynie tybetańskiej, chińskiej i indyjskiej przez ponad 2500 lat do leczenia m.in. schorzeń układu ruchu (12, 20) . Przeciwzapalne właściwości imbiru są znane i cenione od wieków, a w ciągu ostatnich 25 lat wiele ośrodków badawczych dostarczyło naukowych doniesień o korzystnym przeciwzapalnym działaniu imbiru (1, 9, 18, 20). Odkrycie w latach 70. hamującego działania imbiru na biosyntezę prostaglandyny zostało wielokrotnie potwierdzone, co sprawia iż imbir postrzegany jest jako ziołowy produkt medyczny, który dzieli farmakologiczne właściwości z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, bowiem powstrzymuje on syntezę prostaglandyny przez hamowanie syntezy cyklooxygenazy-1 i cyklooxygenazy-2 (9, 18).

Kontynuacja badań doprowadziła do stwierdzenia, iż preparaty imbiru hamują syntezę leukotrienów przez hamujący wpływ na syntezę 5-lipooxygenazy, co pozwoliło na wysunięcie wniosku o wyróżnieniu imbiru na tle leków przeciwzapalnych, gdyż przez swoje działanie powodują zmniejszenie działań ubocznych szczególnie ze strony przewodu pokarmowego i nerek (9, 18).

Wiele ośrodków naukowych do tej pory prowadzi próby kliniczne z zastosowaniem imbiru w leczeniu choroby zwyrodnieniowej. W przeprowadzonych w USA randomizowanych, podwójnie ślepych badaniach z zastosowaniem preparatu imbiru w bólach umiarkowanych z powodu choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych, wykazano znacząco mniejsze natężenie dolegliwości bólowych oraz zmniejszenie sztywności w obrębie stawów, co umożliwiło zwiększenie zakresu ruchomości stawów i poprawę komfortu życia (2). Również 6- miesięczne, randomizowane, kontrolowane badania przeprowadzone przez Wiglera i wsp. wykazały zarówno u kobiet jak i mężczyzn z gonartrozą zmniejszenie dolegliwości bólowych, ocenianych za pomocą rutynowo stosowanych testów (21). W patogenezie zapalenia stawów kluczową rolę odgrywają tumor nekrosis alfa (TNF-α,) cyklooksygenaza-2 (COX-2) i prostaglandyny (PGE-2) (7, 16). TNF-α jest czynnikiem pobudzającym wydzielanie cytokin prozapalnych, COX-2, prostaglandyn i metaloproteinaz, które nie tylko wpływają na stan zapalny, ale powodują także degradację chrząstki stawowej. Na podstawie przeprowadzonych badań wykazano, że wyciąg z imbiru nie tylko zmniejsza produkcję cytokin prozapalnych ( Il-1, TNF- alfa, COX-2), ale także znacząco zmniejsza ich prozapalne działanie na ludzkie synowiocyty, czyli wykazuje działanie synergistyczne do NLPZ zmniejszając doznania bólowe, jednocześnie wywierając ochronny wpływ na chrząstkę stawową (6, 7, 12, 13, 14, 16).

Potwierdzają to także badania Phana, iż stosowane w farmakoterapii wyciągi z imbiru wykazują supresyjne działanie na wydzielane w stanie zapalnym przez komórki tkanki łącznej (synowiocyty, chondrocyty) mediatory stanu zapalnego, takie jak poprzednio wymieniany TNF-α oraz MCP-1, interferon-γ. (12). Także wg Pathachoroena regularne stosowanie preparatów imbiru powoduje spowolnienie destrukcji chrząstki stawowej (14).

Preparaty imbiru stosowane w leczeniu choroby zwyrodnieniowej są preparatami bezpiecznymi. Dotychczasowe obserwacje nie ujawniły ani jednego przypadku ciężkich powikłań wskutek leczenia, co więcej, preparaty imbiru nie wykazały niekorzystnego wpływu na przewód pokarmowy jak NPLZ. Przeprowadzone badania kliniczne wykazały, że preparaty imbiru nie podrażniały błony śluzowej żołądka i tym samym nie miały działań niepożądanych w porównaniu z NLPZ (tj. bóle, nadżerki, krwawienia z przewodu pokarmowego). Nieznaczne dolegliwości uboczne dotyczące przewodu pokarmowego, takie jak: nieprzyjemny smak w ustach, nudności, zgaga nie miały wpływu na przerwanie leczenia. Ponadto preparaty imbiru nie wykazują również objawów niepożądanych ze strony nerek, wątroby czy układu oddechowego, w związku z tym mogą być stosowane przez pacjentów z chorobami nerek, osoby starsze czy chorujące na astmę oskrzelową. Mogą bezpiecznie być stosowane przez osoby nietolerujące niesteroidowych leków przeciwzapalnych, bądź u pacjentów stale przyjmujących standardowe NPLZ mogą stanowić uzupełnienie terapii przeciwzapalnej (co doprowadza do obniżenia dawki lub czasu stosowania NPLZ) lub jej kontynuację (15, 20).

Należy pamiętać o tym, że pacjenci chorujący na choroby z przewlekłymi dolegliwościami bólowymi często nadużywają leków przeciwzapalnych, często też sięgają po preparaty naturalne np. imbiru. W badaniach przeprowadzonych przez zespół Bliddala u pacjentów z gonartrozą wykazano w randomizowanych, kontrolowanych próbach przeciwzapalny wpływ preparatu imbiru, porównywalny ze stosowanymi w badaniu preparatami ibuprofenu. Zarówno pacjenci stosujący preparaty imbiru jak i stosujący preparaty ibuprofenu, po zakończeniu badania w testach określających natężenie bólu zaznaczali te same wartości. Także w tym badaniu terapia imbirem nie spowodowała żadnych poważnych zdarzeń niepożądanych (3).

W badaniach klinicznych przeprowadzonych przez ośrodki w Rosji (m.in. Rosyjski Państwowy Uniwersytet Medyczny, Instytut Reumatologii RAMS, Instytut Naukowo-Badawczy Farmakologii Rosyjskiej Akademii Nauk Medycznych), których wyniki przedstawiono na Seminarium Naukowym w Helsinkach w 2009 roku preparat imbiru porównano z diclofenakiem w dawce 150 mg u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową. Preparaty imbiru stosowane przez okres 3-4 tygodni nie tylko znamiennie zmniejszyły natężenie dolegliwości bólowych u tych pacjentów, ale co istotne efekt przeciwbólowy utrzymywał się przez 3-6 miesięcy (15).

Reasumując, bolące stawy należy chronić przed stresem i nadmiernym wysiłkiem, aby nie spowodować kolejnych ich uszkodzeń. Terapia preparatami imbiru, prowadzona równolegle z leczeniem niefarmakologicznym oraz zmianą trybu życia może redukować odczucia bólu oraz korzystnie wpływać na chrząstkę stawową, przez co doprowadza do poprawy komfortu życia pacjentów z chorobą zwyrodnieniową.
PIŚMIENNICTWO oraz ŹRÓDŁO:actabalneologica.pl
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post