Szczepionka przeciwko gruźlicy

Rozpoznawanie, profilaktyka i leczenie chorób wewnętrznych, choroby wieku starszego, choroby zakaźne, układu oddechowego, diabetologia, alergie.
admin. med.

Szczepionka przeciwko gruźlicy

Post autor: admin. med. »

Co to jest gruźlica?
Gruźlica jest chorobą zakaźną wywołaną przez bakterie - prątki gruźlicy z grupy Mycobacterium tuberculosis complex.

Głównym źródłem zakażenia jest chory człowiek, szczególnie jeżeli nie jest leczony. Bardzo rzadko prątkiem gruźlicy można się zakazić od zwierząt chorych na gruźlicę (zwłaszcza chorych krów, które wydalają prątki z mlekiem). Spożycie niepasteryzowanego mleka lub jego przetworów może również doprowadzić do zakażenia. Jednak od wielu lat w Polsce ryzyko to jest znikome, bo tylko sporadycznie rejestruje się zachorowania bydła na gruźlicę.

Gruźlica jest chorobą zaraźliwą. Prątki wraz z wdychanym powietrzem przenoszą się od chorej osoby na zdrową. Po dotarciu do płuc prątki zagnieżdżają się i wywołują zmiany nazywane ogniskiem pierwotnym. Z tego ogniska drogą limfy i krwi prątki mogą przedostać się do wszystkich narządów i tkanek, a w sprzyjających okolicznościach wywołać chorobę. Jednak gruźlica najczęściej atakuje płuca.

U osób zakażonych ryzyko rozwoju choroby utrzymuje się przez całe życie, jednak jest ono najwyższe w ciągu pierwszych 2 lat od zakażenia. U 5-10% zakażonych prątkami może rozwijać się choroba. Pozostali są klinicznie zdrowi i znajdują się w tzw. stanie drzemiącego zakażenia (LTB - Latent Tuberculosis Infection). Stan zakażenia można potwierdzić poprzez wykonanie testu tuberkulinowego. Obecnie istnieje również, choć w ograniczonym zakresie możliwość wykonywania w tym celu innych testów.

Ryzyko przekształcenia się „drzemiącego zakażenia w pełnoobjawową chorobę” zwiększają:
• czynniki zewnętrzne (tj. nędza, stały kontakt z chorą osobą),
• czynniki wewnętrzne (tj. trwające choroby lub włączone leczenie immunosupresyjne). Obecnie
szczególną rolę odgrywa zakażenie HIV, które kilkadziesiąt razy zwiększa ryzyko zachorowania
na gruźlicę osoby, która jest zakażona prątkiem.

Jakie rodzaje szczepionek przeciwko gruźlicy są dostępne w Polsce?
Szczepionka BCG jest żywą szczepionką bakteryjną. Składnikiem aktywnym szczepionki jest pozbawiona zjadliwości odmiana prątka bydlęcego (Mycobacterium bovis BCG).

Ochronny mechanizm działania szczepionki jest podobny do procesu rozwoju odporności przeciwgruźliczej, obserwowanego w przypadku naturalnego zakażenia.
Szczepionka przeciwko gruźlicy w Programie Szczepień Ochronnych
W Polsce szczepienia przeciwko gruźlicy są obowiązkowe.

Wykonuje się je szczepionką BCG, podawaną śródskórnie w ciągu 24 godzin po urodzeniu (jednocześnie ze szczepieniem przeciwko wzw typu B) lub w innym mozliwym terminie przed wypisaniem dziecka z oddziału noworodkowego.

W przypadku noworodków urodzonych przedwcześnie szczepienie przeciwko gruźlicy wykonuje się po osiągnięciu masy ciała powyżej 2000 g.

W przypadku noworodków urodzonych przez matki HIV+, szczepienie musi być poprzedzone konsultacją u specjalisty chorób zakaźnych lub lekarza poradni specjalistycznej świadczącej usługi w zakresie szczepień ochronnych.

Obecnie nie ocenia się wielkości blizny poszczepiennej oraz nie stosuje się rewakcynacji dzieci i młodzieży. Z tego powodu u każdego dziecka należy na podstawie dokumentacji medycznej sprawdzić wykonanie szczepienia BCG, a jeśli szczepienie to nie było wykonane, należy w możliwie najkrótszym terminie podać jedną dawkę szczepionki BCG śródskórnie. Szczepienie u osób niezaszczepionych przy urodzeniu należy wykonać w możliwie najwcześniejszym terminie, nie później niż do ukończenia 15 roku życia. Szczepienie takie może być zrealizowane w poradni specjalistycznej świadczącej usługi w zakresie szczepień ochronnych.
W świetle aktualnej wiedzy szczepionki BCG wykazują relatywnie niską skuteczność w zapobieganiu najczęstszej, płucnej postaci gruźlicy oraz wyższą skuteczność w zapobieganiu ostrym, ogólnoustrojowym postaciom gruźlicy, tj. gruźlicze zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Nie ma jednolitej opinii na temat czasu ochronnego działania szczepionki (od 10-15 lat lub krócej). Niektóre obserwacje Indian północnoamerykańskich wskazują, że efekt ten utrzymuje się nawet po kilkudziesięciu latach.
źródło:szczepienia.pzh.gov.pl
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post