Badanie w kierunku Chlamydophila pneumoniae

Rozpoznawanie, profilaktyka i leczenie chorób wewnętrznych, choroby wieku starszego, choroby zakaźne, układu oddechowego, diabetologia, alergie.
admin. med.

Badanie w kierunku Chlamydophila pneumoniae

Post autor: admin. med. »

Chlamydophila pneumoniae, wcześniej określana jako szczep TWAR Chlamydophila psittaci, jest jednym z czterech gatunków należących do rodziny Chlamydiaceae, obok C. psittaci, C. trachomatis i C. pecorum. Wyizolowano ją po raz pierwszy w 1965 r.
Rola tej bakterii jako ludzkiego patogenu nie była znana do 1983 r., kiedy to uzyskano pierwszy izolat z układu oddechowego (AR-39).
W 1989 roku szczep TWAR C. psittaci określono jako nowy gatunek Chlamydophila pneumoniae.
Chlamydie są bakteriami o strukturze ściany komórkowej podobnej do bakterii Gram-ujemnych, ale nie barwią się metodą Grama. Rozwijają się wewnątrzkomórkowo i charakteryzuje je szczególny cykl rozwojowy.
Występują w dwóch formach: zewnątrzkomórkowych, zakaźnych ciałek elementarnych i wewnątrzkomórkowych replikacyjnych ciałek siateczkowatych. Pochłonięte przez komórki nabłonka ciałko elementarne przekształca się w ciałko siateczkowate, które wielokrotnie dzieli się, tworząc wtręty cytoplazmatyczne zawierające nowe ciałka elementarne. Są one następnie uwalniane drogą egzocytozy lub cytolizy.
Chlamydie posiadają oba kwasy nukleinowe, a do wzrostu wykorzystują energię ATP gospodarza. W środowisku pozakomórkowym są bardzo wrażliwe na środki dezynfekcyjne (formalina, fenol, alkohol) i wysokie temperatury. Dobrze znoszą zamrażanie - nawet temperatury do -70°C.
Przebyte zakażenie nie chroni przed ponownym zachorowaniem, mimo wytworzenia przeciwciał klasy IgG.

Charakterystyka
Chlamydie to bezwzględne pasożyty wewnątrzkomórkowe.
Nie posiadają zdolności do syntetyzowania ATP - pozyskują ATP z komórki żywiciela, mogą natomiast syntetyzować swoje własne białka. Ściana komórkowa chlamydii zawiera LPS, nie zawiera zaś peptydoglikanu.
Wszystkie gatunki chlamydii maja wspólny antygen grupowy oraz ten sam cykl rozwojowy.
W cyklu rozwojowym bakterii z rodzaju Chlamydophila wyróżnia się dwie morfologiczne formy:
• ciałko elementarne (ang. elementary bod – EB) o średnicy 0,2-0,4 μm. To małe ciałko podstawowe jest zdolne do przeżycia poza komórką gospodarza. Jest nieaktywne metabolicznie. Przyczepia się do powierzchni komórek i ulega fagocytozie.
• ciałko siateczkowate (ang. reticulate body – RB) początkowe o średnicy 0,8-1,3 μm. Jest to forma aktywna metabolicznie, zdolna do reprodukcji, ale niezdolna do przeżycia poza komórką gospodarza. Powstaje z ciałka elementarnego w 5-6 godzin po wniknięciu do komórki.
• ciałko pośrednie jest wynikiem skupienia się ciałek siateczkowatych. Skupiska te są gotowe opuścić komórkę aby zakazić inne komórki, przy czym komórka ginie.
Charakterystyka mikrobiologiczna:
• Niewielkie rozmiary, rzędu 0,2-1,3 μm,
• brak niektórych własnych mechanizmów wytwarzania energii metabolicznej oraz
• wyłącznie wewnątrzkomórkowy cykl rozwojowy, umożliwiający wykorzystanie wysokoenergetycznych produktów komórki gospodarza, stanowią cechy upodabniające te bakterie do wirusów.
Właściwości zbliżające chlamydie do bakterii:
• podobna do G(-) bakterii budowa ściany komórkowej
• rozmnażanie przez podział
• wrażliwość na niektóre antybiotyki.

Patogeneza zakażeń
Mechanizm patogenezy zakażeń wywoływanych przez bakterie z rodzaju Chlamydophila nie jest w pełni poznany. Cykl rozwojowy chlamydii rozpoczyna się wówczas, kiedy ciałko elementarne przyczepia się do komórki gospodarza na zasadzie wiązania elektrostatycznego, a następnie drogą endocytozy przenika do jej wnętrza. Uważa się, że ważną rolę w zdolności wiązania do komórek gospodarza pełnią białka bogate w cysteinę. W komórce gospodarza ciałko elementarne pozostaje w otoczonym błoną fagosomie, co uniemożliwia połączenie fagosomu z lizosomem komórki gospodarza. Ciałka elementarne różnicują się w kierunku ciałek siateczkowatych, które następnie dzielą się przez podział podwójny. Po 36 h cyklu RB przekształcają się w EB, a po upływie 48-72 h następuje uwalnianie ciałek elementarnych drogą cytolizy lub pęknięcia wtrętu bez uszkodzenia komórki gospodarza (endocytoza). Dojrzałe ciałka elementarne, zdolne do bytowania pozakomórkowego stanowią źródło zakażenia kolejnych komórek gospodarza. Obecność bakterii i ich namnażanie stymuluje reakcję zapalną.

Chorobotwórczość i czynniki zjadliwości
Chlamydophila pneumoniae odpowiedzialna jest za ostre zakażenia górnych dróg oddechowych, często o przebiegu łagodnym i nie wymagające hospitalizacji. Może także wywoływać:
• atypowe zapalenie płuc o średnio ciężkim przebiegu
• zapalenie ucha środkowego
• zaostrzenia przewlekłego zapalenia oskrzeli
• oraz rzadko zapalenie mięśnia sercowego.
Czynniki zjadliwości:
• zdolność do wewnątrzkomórkowego namnażania się
• wytwarzanie egzotoksyn
• endotoksyny osłon komórkowych

Epidemiologia
W zakażeniach dróg oddechowych bakteria przenosi się drogą kropelkową. Chlamydophila pneumoniae jest drugim co do częstości, po Mycoplasma pneumoniae, czynnikiem etiologicznym atypowych zapaleń płuc u dzieci. Powoduje on dużą liczbę zakażeń bezobjawowych, o czym świadczy narastanie wraz z wiekiem odsetka osób posiadających swoiste przeciwciała (10% u dzieci do 5 roku życia, 50-70% u dorosłych).
Ze względu na trudną diagnostykę, rzeczywista częstość tych zakażeń w Polsce nie jest znana. Ocenia się, że ponad 10% pozaszpitalnych zapaleń płuc u dzieci w wieku szkolnym jest wywołane przez Chlamydiophila pneumoniae.
W literaturze toczy się dyskusja na temat możliwej roli Chlamydophila pneumoniae w patogenezie miażdżycy w chorobie wieńcowej serca.

Opcje terapeutyczne
W leczeniu zakażeń chlamydiowych można zastosować makrolidy, tetracykliny lub fluorochinolony. Brak w ścianie komórkowej peptydoglikanów sprawia, że C. pneumoniae wykazuje oporność na antybiotyki β-laktamowe, m.in. penicyliny i cefalosporyny.

Diagnostyka mikrobiologiczna
Swoista diagnostyka laboratoryjna jest trudna. Specjalistyczne laboratoria zajmują się wykrywaniem patogenu w hodowlach oraz mikroskopowym wykrywaniem drobnoustroju przy zastosowaniu przeciwciał skierowanych przeciwko lipopolisacharydom (LPS) osłon komórkowych.
Możliwe jest zastosowanie diagnostyki serologicznej i poszukiwanie przeciwciał w klasach IgG i IgM.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post