Przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych

Rozpoznanie, leczenie, zabiegi-operacje chirurgiczne, transplantologia, korekcji nosa i piersi, liposukcja i lifting. leczenie żylaków nóg
admin. med.

Przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych

Post autor: admin. med. »

Pacjent z przewlekłym niedokrwieniem kończyn dolnych

Według danych epidemiologicznych w ostatnich latach obserwuje się istotny wzrost liczby pacjentów z niedokrwieniem kończyn dolnych. Aktualnie w Polsce wykrywanych jest około 30 tys. nowych zachorowań rocznie. Za 98 % przypadków przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych odpowiedzialne są zmiany miażdżycowe. Miażdżyca jest złożonym, wieloczynnikowym procesem degeneracyjnym tętnicy prowadzącym do zmniejszenia elastyczności jej ścian oraz zarastania jej światła. Jest to choroba uogólniona. Zmianom w kończynach dolnych zazwyczaj towarzyszą kolejne w innych lokalizacjach, w tym także w tętnicach wieńcowych i tętnicach szyjnych. Obecność przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych trzykrotnie zwiększa ryzyko udaru mózgowego oraz zgonu z przyczyn kardiologicznych.

Zmiany miażdżycowe w obrębie tętnic kończyn dolnych narastają przez lata i początkowo pozostają bezobjawowe. Wraz ze zwiększaniem się stopnia zwężenia pojawiają się dolegliwości. Pierwotnie chorzy odczuwają tzw. „chromanie przestankowe”, czyli bóle mięśni nasilające się w trakcie wysiłku zmuszające do jego natychmiastowego zakończenia. Objawy te po chwilowym odpoczynku wycofują się samoistnie. Dalsza progresja choroby skraca zakres „bezbólowego” wysiłku. Pojawiają się bóle spoczynkowe, owrzodzenia, zmiany martwicze charakteryzujące rozwój krytycznego niedokrwienia kończyny.

Badanie palpacyjnie stanowi bardzo istotną metodę przesiewową i powinno być wykonywane u każdego chorego zgłaszającego bóle kończyn. Brak wyczuwalnego tętna nad tętnica obwodową świadczy o obecności istotnego zwężenia lub niedrożności naczynia powyżej miejsca badanego. Warto zwrócić uwagę na fakt, że u niektórych osób bez patologii układu naczyniowego tętno może nie być wyczuwalne. Dzieje się tak najczęściej u chorych z niedociśnieniem tętniczym, niewydolnością serca lub anomaliami anatomicznymi tętnic podudzi i stopy. Dlatego wszystkie wątpliwości powstałe podczas badania fizykalnego należy wykluczyć bardziej zaawansowaną metodą diagnostyczną.

Badanie wskaźnika kostka-ramię znalazło szerokie zastosowanie w rozpoznawaniu przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych. Jego przeprowadzenie wskazane jest u wszystkich osób z deficytem tętna obwodowego, a także u osób powyżej 70 roku życia lub po 50 roku życia przy obecności dodatkowych czynników ryzyka takich jak cukrzyca i palenie papierosów To proste badanie pozwala na wykrycie istotnych hemodynamicznie zmian w tętnicach kończyn dolnych z 90% czułością i swoistością bliską 100%. Metoda ta polega na określeniu stosunku skurczowych ciśnień krwi tętniczej na kończynach dolnych i górnych. W warunkach prawidłowych iloraz kostka – ramię wynosi 1,0–1,2. Wartości poniżej 0,8 sugerują obecność istotnej patologii naczyniowej i wymagają konsultacji chirurga naczyniowego. Pacjenci z wskaźnikiem poniżej 0,5 powinni być kierowani pilnego leczenia operacyjnego, z uwagi na rozwój krytycznego niedokrwienia kończyny i wysokie ryzyko utraty kończyny. Wskaźnik kostka-ramię ma ograniczone zastosowanie u chorych z cukrzycą, których stwardniałe tętnice podudzi nie poddają się uciskowi oraz u pacjentów z niedrożnością w odcinku biodrowo-udowym współistniejącą z dobrze wykształconym krążeniem obocznym. W tych przypadkach pomimo choroby wskaźnik kostka–ramię może być prawidłowy. Dlatego przed podjęciem decyzji o kwalifikacji chorego do planowego leczenia operacyjnego należy zawsze wykonać radiologiczne badanie dodatkowe (USG, angio-TK, angio-MR, angiografię). Metody te pozwalają dokładnie określić poziom oraz stopień zwężenia lub niedrożności tętnicy i zaplanować zabieg.

Możliwości leczenia zachowawczego przewlekłego niedokrwienia są znacznie ograniczone, a jego wyniki niezadowalające. Za podstawowe cele terapii uznaje się ograniczenie bólu oraz wydłużenie dystansu chromania przestankowego. Według aktualnych zaleceń podstawę leczenia stanowi trening marszowy oraz modyfikacja czynników ryzyka. Trzymiesięczny cykl ćwiczeń marszowych, trzy razy w tygodniu do średniego bólu, z przerwami na odpoczynek, stymuluje rozwój krążenia obocznego i wydłuża dystans chodzenia. Modyfikacja czynników ryzyka obejmuje zaprzestanie palenia papierosów, zmniejszenie masy ciała, obniżenie cholesterolu LDL, leczenie cukrzycy i nadciśnienia tętniczego. Zaleca się także przewlekłe przyjmowanie statyn oraz kwasu acetylosalicylowego. W chwili obecnej dostępne są jedynie dwa leki o udowodnionej skuteczności w leczeniu chorych z przewlekłym niedokrwieniem kończyn – Cilostazol oraz Naftidrofuryl. Według zaleceń farmakoterapię Cilostazolem powinno rozpocząć się w przypadku nieskuteczności treningu oraz zmiany stylu życia. Leczenie powinno trwać od 3 do 6 miesięcy. Przy braku poprawy należy rozważyć leczenie operacyjne.

Dr n. med. Maciej Stryga - Klinika Chirurgii Naczyniowej Instytutu Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie
źródło:medumedu.pl
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post