Skuteczność leczenia kobiet z psychozą poporodową?

Profilaktyką, choroby żeńskiego układu płciowego, zaburzenia miesiączkowania, antykoncepcja hormonalna, mechaniczna, naturalna, ciąża, niepłodność, nowotwory narządów rodnych, porady intymne
Asystentka

Skuteczność leczenia kobiet z psychozą poporodową?

Post autor: Asystentka »

Czterostopniowy schemat leczenia kobiet z zaburzeniami psychotycznymi, manią lub depresją rozwijającymi się w okresie poporodowym
Opracowali: lek. Karina Michałowska, dr n. med. Rafał Jaeschke

Skróty: BD (bipolar disorder) – zaburzenia afektywne dwubiegunowe, BDZ – pochodne benzodiazepiny, CGI-BP (Clinical Global Impressions – Bipolar Disorder) – skala ogólnego wrażenia klinicznego u osób z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi, DSM-IV-TR – Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorder, IV Edition, Text Revision, EPDS (Edinburgh Postnatal Depression Scale) – edynburska skala depresji poporodowej, EW – zabiegi elektrowstrząsowe, LPP – leki przeciwpsychotyczne, PP – psychoza poporodowa, YMRS (Young Mania Rating Scale) – skala manii Younga

Wprowadzenie
Wyniki badań przeprowadzonych w populacji ogólnej sugerują, że PP rozwija się u dwóch spośród 1000 kobiet w połogu. Psychozę poporodową zazwyczaj rozpoznaje się u kobiet z zaburzeniami afektywnymi (przede wszystkim z BD). Ze względu na specyfikę tej populacji pacjentek (doświadczających zazwyczaj bardzo nasilonych objawów psychotycznych oraz obarczonych dużym ryzykiem samobójstwa lub dzieciobójstwa) dobór leczenia jest niezwykle ważny, a od jego skuteczności zależy m. in. jak szybko kobieta będzie mogła podjąć się opieki nad niemowlęciem. Nie opracowano dotychczas jednolitych standardów postępowania w tych przypadkach. Autorzy omawianego artykułu przebadali grupę pacjentek, u których wystąpił epizod psychozy, depresji z objawami psychotycznymi lub manii, które leczyli zgodnie z opracowanym przez nich czterostopniowym schematem terapeutycznym.

Pytanie kliniczne
Czy zastosowanie czterostopniowego standaryzowanego schematu leczenia jest skuteczne u kobiet z psychozą poporodową?

Metodyka
Badanie prospektywne

Lokalizacja
Holandia

Badani
Kryteria włączenia:
– wiek 18–45 lat
– diagnoza PP, zdefiniowanej jako:

zaburzenia depresyjne z objawami psychotycznymi
zaburzenia psychotyczne bliżej nieokreślone
krótki epizod psychotyczny
mania

– początek zaburzeń miał miejsce w okresie bezpośrednio po porodzie (4 tyg.)

Kryteria wykluczające:
– dodatni wywiad w kierunku psychozy lub manii, która wystąpiła poza okresem poporodowym
– nadużywanie substancji psychoaktywnych

Interwencja
Wszystkie uczestniczki badania leczono według czterostopniowego schematu terapeutycznego; stosowano również interwencje niefarmakologiczne.

Schemat leczenia:
– Stopień 1. Podawanie lorazepamu przed snem przez trzy dni. Miało to na celu wykluczenie braku snu (bezsenności pierwotnej lub deprywacji snu – przyp. aut.) jako głównej przyczyny wystąpienia objawów.
– Stopień 2. U pacjentek, u których wciąż utrzymywały się objawy psychotyczne i maniakalne w czwartym dniu leczenia rozpoczęto podawanie LPP. W pierwszej kolejności stosowano haloperidol w dawce 2–6 mg/d, a w przypadku wystąpienia objawów niepożądanych lek zmieniano na atypowy LPP.
– Stopień 3. W przypadku braku poprawy mimo stosowania BDZ i LPP, po dwóch tygodniach dołączano lit w dawce pozwalającej uzyskać wartość stężenia tego leku w surowicy mieszczącą się w przedziale 0,8–1,2 mmol/l.
– Stopień 4. Po czterech tygodniach przyjmowania BDZ, LPP i litu i utrzymującym się braku poprawy, pacjentkę kierowano na EW.
Leczenie podtrzymujące:
Po uzyskaniu poprawy w zakresie objawów psychotycznych:
– U kobiet, u których remisję osiągnięto przy zastosowaniu BDZ i LPP – zalecano stopniowe odstawianie BDZ i przyjmowanie LPP w dawce podtrzymującej przez dziewięć miesięcy po porodzie.
– U kobiet, których stan psychiczny poprawił się wskutek przyjmowania BDZ, LPP i litu – odstawiano BDZ i LPP, a utrzymywano leczenie litem przez dziewięć miesięcy po porodzie (przy czym stężenie tego leku w surowicy musiało wynieść 0,6–0,8 mmol/l).
Następnie, po uzyskaniu stabilnej poprawy, stopniowo odstawiano leki.
Działania pozafarmakologiczne polegały na wspieraniu matki przez personel pielęgniarski, stosowaniu edukacyjnych materiałów wideo oraz prowadzeniu masażu dziecka.

Punkty końcowe lub oceniane zmienne
– Główny: remisja
Definicje i metody pomiaru:
– Pacjentki diagnozowano na podstawie spełnienia kryteriów manii, psychozy i depresji z objawami psychotycznymi według kryteriów DSM-IV-TR.
– Psychiatra przeprowadzał szczegółowy wywiad lekarski z pacjentkami i ich rodzinami.
– Posłużono się Bipolar Affective Disorder Dimension Scale – skalą, którą stosuje się w badaniach klinicznych obejmujących pacjentów należących do grup znacznego ryzyka występowania spektrum zaburzeń dwubiegunowych; za pomocą tej skali mierzy się stopień nasilenia manii, depresji oraz psychozy i zgodność objawów psychotycznych z nastrojem.
– Podczas pobytu w szpitalu raz w tygodniu oceniano stan kliniczny badanych przy pomocy YMRS, EPDS oraz CGI-BP.
– Remisję definiowano jako brak objawów przez co najmniej tydzień, przy wyniku w CGI-BP ≤3 punkty, w skali YMRS ≤8 punkty i w skali EPDS ≤10 punkty.
– Nawrót definiowano jako wystąpienie dowolnego epizodu zaburzeń afektywnych lub epizodu psychotycznego spełniającego kryteria diagnostyczne według DSM-IV-TR lub wynik w skali CGI-BP >3 punkty.
– „Stabilna poprawa” oznaczała brak epizodów psychotycznych lub afektywnych przez cały czas trwania obserwacji po ukończeniu leczenia szpitalnego oraz utrzymujący się wynik ≤3 punkty w skali CGI-BP.
– Przez kolejne osiem miesięcy monitorowano pacjentki pod kątem wystąpienia zaburzeń afektywnych.

Wyniki (tab. 1. i 2.)
Do badania zakwalifikowano 64 pacjentki. Mediana czasu do wystąpienia objawów wynosiła osiem dni.
– Uczestniczki badania nie różniły się istotnie pod względem demograficznym; 56 pacjentek było pochodzenia holenderskiego, 62 były zamężne, 46 pacjentek nie było wcześniej leczonych psychiatrycznie – u 10 występowała już psychoza poporodowa, u ośmiu – depresja lub zaburzenia lękowe.
– Mediana czasu trwania objawów wyniosła 40 dni.
– U 63 spośród 64 pacjentek (98,4%) uzyskano remisję objawów przy zastosowaniu pierwszych trzech stopni leczenia według proponowanego schematu, jedna pacjentka wypisała się wbrew zaleceniom lekarskim podczas leczenia (3. stopień) i nie uzyskała remisji podczas dziewięciu miesięcy po porodzie.
– Stabilną remisję osiągnęło 51 pacjentek (79,7%), u 12 pacjentek nastąpił nawrót objawów, a jedna pacjentka nie osiągnęła remisji w ciągu dziewięciu miesięcy od porodu.
– Uzyskanie stabilnej remisji skorelowane było istotnie z dzietnością – stabilną remisję częściej uzyskiwały pierworódki (n = 43/50; 86%) w porównaniu do wieloródek (n = 8/14; 57,1%).
– Stabilna remisja była również częstsza u pacjentek z psychozą z komponentem afektywnym (n = 49/59; 83,1%) w porównaniu z tymi, u których komponent ten nie występował (n = 2/5; 40%).
– Pacjentki otrzymujące BDZ + LPP częściej doświadczały nawrotów objawów (n = 6/12; 50%) niż te, u których (zarówno podczas ostrej fazy leczenia, jak i w trakcie terapii podtrzymującej) stosowano dodatkowo lit (n = 6/47; 12,8%).
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post