eGFR - normy, wskaźnik czynności wydalniczej nerek

Choroby układu moczowo-płciowego, zaburzenia i potrzeby seksualne.
admin. med.

eGFR - normy, wskaźnik czynności wydalniczej nerek

Post autor: admin. med. »

dr hab. med. Teresa Nieszporek
Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Przesączanie kłębuszkowe (glomerular filtration rate - GFR) jest najważniejszym wskaźnikiem czynności wydalniczej nerek. Na całkowitą wartość przesączania kłębuszkowego składa się suma przesączeń we wszystkich kłębuszkach nerkowych, czyli nefronach. W każdej nerce znajduje się 0,6-1,2 mln nefronów.

Przesączanie kłębuszkowe można zmierzyć, określając klirens inuliny lub klirens kreatyniny. Klirens inuliny określa się zwykle do celów naukowych za pomocą mało dostępnych i drogich metod izotopowych. Łatwiejszy do oznaczenia jest pomiar GFR za pomocą klirensu kreatyniny. W tym celu należy oznaczyć stężenie kreatyniny w surowicy oraz wydalanie kreatyniny w dobowym moczu, co również stwarza pewne trudności. W praktyce wartość przesączania kłębuszkowego wylicza się (jest to wówczas eGFR - estimated GFR), posługując się stężeniem kreatyniny w surowicy i odpowiednimi wzorami. I tak, do wyliczenia eGFR według wzoru Cockrofta i Gaulta potrzebna jest wartość stężenia kreatyniny w surowicy, a także wiek, płeć i masa ciała osoby badanej. Im większe stężenie kreatyniny i starszy wiek badanego, tym mniejsza wartość eGFR; natomiast im większa masa ciała, tym większe eGFR.

Obecnie znacznie częściej do obliczania eGFR stosuje się wzór MDRD, zgodnie z którym wartość tę oblicza się na podstawie stężenia kreatyniny w surowicy, wieku, płci i rasy badanego. U osób zdrowych wartości eGFR są uzależnione od płci, wieku i powierzchni ciała - powinny być większe od 90 ml/min/1,73 m2 (120 ml/min/1,73 m2 u kobiet i 130 ml/min/1,73 m2 u mężczyzn).

Duża wartość eGFR nie zawsze wskazuje na faktyczne zwiększenie przesączania kłębuszkowego. Na przykład u młodych osób z dużą masą ciała uwarunkowaną m.in. obrzękami wartości mogą być fałszywie zawyżone, jeśli do wyliczenia eGFR stosuje się wzór Cockrofta i Gaulta . U takich osób wartość GFR oznaczona metodą bezpośrednią (np. przy użyciu klirensu inuliny) jest najczęściej niższa.

W niektórych stanach klinicznych dochodzi jednak do zwiększenia przesączania kłębuszkowego. Z taką sytuacją mamy do czynienia w cukrzycy, zwłaszcza cukrzycy młodzieńczej, w okresie przed rozpoczęciem leczenia insuliną. Na skutek znacznie zwiększonego stężenia glukozy w surowicy oraz innych zaburzeń metabolicznych następuje zwiększenie objętości nerek (zarówno kłębuszków, jak i cewek nerkowych) i zwiększenie przesączania kłębuszkowego nawet o 40% w porównaniu z osobami zdrowymi. U chorych z lepiej wyrównaną cukrzycą przesączanie kłębuszkowe również ulega zwiększeniu, jednak tylko o 15-20%.

Przerost kłębuszków nerkowych z towarzyszącą hiperfiltracją i wzrostem eGFR to zjawiska niekorzystne, które w ciągu dłuższego czasu przyczyniają się do uszkodzenia nerek z towarzyszącym białkomoczem oraz rozwoju nadciśnienia tętniczego i w konsekwencji prowadzą, zwłaszcza u osób predysponowanych genetycznie, do cukrzycowej choroby nerek. W przebiegu tej choroby z upływem czasu dochodzi do szkliwienia kłębuszków, włóknienia tkanki śródmiąższowej i rozwoju niewydolności nerek. Podobne zjawisko przerostu kłębuszków nerkowych z hiperfiltracją i zwiększeniem przesączania kłębuszkowego występuje u osób otyłych i może w dłuższym czasie prowadzić do uszkodzenia nerek.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post