Przyczyny stanu przedrakowego skóry, leczenie

Choroby skóry, włosów, paznokci, nowotwory (czerniak złośliwy, rumień guzowaty)
Chorób, przenoszone drogą płciową,HIV
admin. med.

Przyczyny stanu przedrakowego skóry, leczenie

Post autor: admin. med. »

W ostatnich latach coraz więcej wiemy o wpływie różnych czynników na stan naszej skóry, który obejmuje nie tylko wygląd skóry, ale i skórne procesy chorobowe. Zaliczamy do mich mi. in. stany przedrakowe skóry, które są zmianami na skórze usposabiającymi do rozwoju w ich obrębie nowotworu - raka skóry. Stany przedrakowe skóry występują u ludzi często, natomiast do przekształcenia ich w nowotwór dochodzi z różną częstotliwością i po różnym okresie czasu. Zwykle jednak taki proces trwa wiele lat, ale jeśli przemiana nowotworowa się zacznie, to jest już nieodwracalna.
Stany przedrakowe dzielimy w zależności od stopnia zagrożenia rozwojem nowotworu na właściwe stany przedrakowe skóry i stany usposabiające do rozwoju bujania nowotworowego. Do pierwszej grupy należą te stany, które w wysokim odsetku przypadków prowadzą do rozwoju raka np. rogowacenie starcze i róg skórny. Druga grupa obejmuje różne schorzenia skórne, dla których ocena odsetka zezłośliwień w ich przebiegu nie jest jednolita, a czasem nawet kontrowersyjna. Do stanów przedrakowych zaliczane są również blizny po przebytej gruźlicy skóry oraz blizny pooparzeniowe. Blizny takie, jeśli są często drażnione, reagują odczynem zapalnym, który sprzyja rozwojowi raka. Proces ten może wzmagać się pod wpływem ekspozycji na promieniowanie słoneczne.

Niebezpieczny ultrafiolet
Promieniowanie ultrafioletowe docierające do nas wraz z promieniami słonecznymi dzieli się na ultrafiolet A (UVA) i ultrafiolet B (UVB). Zarówno jeden, jak i drugi rodzaj promieniowania może spowodować nieodwracalne zmiany w skórze. Zwłaszcza, że zdolność skóry do naprawiania szkód wywołanych promieniami słonecznymi maleje wraz z upływem lat.
Promienie UVB działają na naskórek. Przede wszystkim są odpowiedzialne za oparzenia słoneczne, które odczuwamy jako pieczenie lub ból z towarzyszącym zaczerwieniem czy nawet pęcherzami.
Działania promieni UVA nie czujemy, natomiast wywołują one nieodwracalne zmiany w głębiej leżącej skórze właściwej (przyspieszone starzenie skóry, plamy pigmentacyjne, nowotwory skóry).
Chcąc chronić skórę przed szkodliwym działaniem słońca wynaleziono preparaty ochronne z substancjami blokującymi dostęp promieni UV do skóry. Wartość liczbowa takiego filtru określa ile razy dłużej można bezpiecznie przebywać na słońcu. Ważne jest, aby filtr dawał ochronę zarówno przed promieniowaniem UVB, jak i UVA.

Dwa najważniejsze czynniki ryzyka raka skóry to: ekspozycja na działanie promieniowania ultrafioletowego (najczęściej słonecznego) oraz osobnicza wrażliwość na to promieniowanie, która zależy od rodzaju skóry i ilości melatoniny czyli barwnika skóry chroniącego przed pochłanianiem promieniowania ultrafioletowego. Najbardziej narażone są osoby z I i II fototypem słonecznym, które reagują na działanie promieni słonecznych zaczerwienieniem skóry. Osoby te mają jasną karnację, piwne oczy i rude włosy. Niebezpieczeństwo rozwoju raka skóry dotyczy również innych osób, które korzystają w nadmiarze z opalania słonecznego lub solariów.

Inne czynniki ryzyka
Do czynników genetycznych usposabiających do rozwoju raka skóry zaliczamy dziedzicznie uwarunkowane choroby skóry takie, jak: zespół znamion dysplastycznych, skórę „pergaminową” i bielactwo. Znamiona barwnikowe dysplastyczne są zwykle dość dużych rozmiarów, mają nieregularne i nieostre granice z zabarwieniem w różnych odcieniach brązu. W ich obrębie mogą powstawać raki lub czerniaki. W chorobie skóry pergaminowej, która objawia się wysuszeniem i złuszczaniem naskórka, brak jest enzymu odpowiedzialnego za prawidłową naprawę uszkodzonego przez promienie słoneczne DNA w jądrach komórek, toteż szczególnie dzieci z tym defektem są narażone na rozwój wspomnianych nowotworów. Bielactwo związane jest z niedoborem lub brakiem (albinizm) w skórze barwnika melaniny. Odbarwiona skóra łatwo ulega oparzeniom słonecznym i dlatego często mogą rozwijać się w jej obrębie raki.
Wśród czynników środowiskowych warto zwrócić uwagę na narażenie zawodowe na związki chemiczne (np. zawierające pierścień benzenowy, anilinę, produkty dziegciowe, środki owadobójcze, arsen) oraz ekspozycję na promieniowanie ultrafioletowe związaną z pracą na wolnym powietrzu np. u rolników czy marynarzy ponieważ większość nowotworów złośliwych skóry pojawia się na częściach ciała wystawionych na działanie słońca tj. na głowie, szyi i grzbietach rąk.
Z czynników biologicznych niebezpieczne są zakażenia onkogennymi wirusami brodawczaka ludzkiego, zwłaszcza typu: HPV-5, HPV-16 i HPV-18, które mają zdolność transformowania zdrowych komórek naskórka lub nabłonka w aktywne nowotwory skóry i błon śluzowych.
Większe ryzyko rozwoju raka skóry istnieje u mieszkańców rejonów wysokogórskich, gdzie promieniowanie słoneczne jest szczególnie silne, u osób z chorobami osłabiającymi układ odpornościowy (np. zakażonych wirusem HIV, chorych na inne nowotwory, po przeszczepach narządów, przyjmujących leki immunosupresyjne), z przewlekłymi chorobami wyniszczającymi, niedożywionych i starszych.
Za kancerogenne można uważać również niektóre leki np. zawierające dziegieć lub arszenik oraz leczenie promieniowaniem jonizującym lub ultrafioletowym. Również leki immunosupresyjne i sterydowe mogą przyspieszać rozwój nowotworu. Dlatego też nie powinniśmy sami stosować maści czy kremów ze sterydami na zmiany skórne bez wcześniejszej konsultacji lekarza.

Najczęściej spotykane stany przedrakowe skóry to: rogowacenie starcze, róg skórny, przewlekłe blizny i owrzodzenia, niektóre znamiona barwnikowe. skóra pergaminowa.
Warto wspomnieć, że skóra pergaminowa jest bezwzględnym stanem przedrakowym, ponieważ zawsze prowadzi do rozwoju raka, a czasem czerniaka skóry.
W obrębie błony śluzowej jamy ustnej stanami przedrakowymi są: rogowacenie białe oraz owrzodzenia powstałe wskutek przewlekłych urazów mechanicznych (np. ucisk źle dopasowanej protezy).

Jak zapobiegać?
Aby uniknąć w przyszłości raka skóry, warto już teraz zadbać o codzienną ochronę naszej skóry przed promieniowaniem słonecznym. Metody są proste:
1. Stosowanie kremów, balsamów czy olejków ochronnych z filtrem anty-UV o faktorze co najmniej 15, które należy używać często. Zwłaszcza, gdy są zmywane przez pot i kąpiele. Pielęgnację ta warto wdrażać już u niemowląt i małych dzieci, ponieważ regularne używanie preparatów filtrem anty-UV w ciągu pierwszych 18 lat życia może zmniejszyć ryzyko raka skóry o około 78 procent.
2. Używanie odzieży ochronnej przez osoby pracujące na wolnym powietrzu (kapelusze, koszule z długimi rękawami i długie spodnie).
3. unikanie opalania w solariach, ponieważ tzw. bezpieczne opalanie nie istnieje. Każde promieniowanie ultrafioletowe, niezależnie od źródła emisji (słoneczne lub z lamp) działa szkodliwie na skórę. Lekarza alarmują, że następstwem mody na opaleniznę spod lamp będzie za 10-20 lat znaczny wzrost zachorowań na raka skóry.
4. Unikanie przebywania na słońcu między godzinami 11 i 15, ponieważ wówczas jest największe natężenie promieniowania ultrafioletowego.
5. Zwracanie uwagi na wszelkie zamiany skórne i podejmowanie od razu leczenia. Jedynie wczesne i szybkie usuwanie zmian przedrakowych gwarantuje uniknięcie rozwoju raka skóry.

Objawy na skórze, które powinny nas zaniepokoić:
1. zauważenie nowej zmiany na skórze, która nie ustępuje w ciągu kilku tygodni lub stwierdzenie w obrębie istniejącej od dawna zmiany czegoś nowego w jej wyglądzie. Najczęściej jest to plamka lub ranka na skórze, która zmienia kształt i zabarwienie. Może być bolesna, swędząca, pokryta niegojącym się strupem lub przyjmować kształt krwawiącego owrzodzenia.
2. nadmierne rogowacenie skóry
3. szorstka powierzchnia skóry
4. przebarwienia (zwłaszcza o odcieniu szarobrunatnym) głównie na odkrytych częściach ciała: twarz, ręce, plecy.
5. zbielenie błony śluzowej jamy ustnej
6. nadżerki i zaczerwienie błony śluzowej.

Leczeniem stanów przedrakowych skóry zajmują się dermatolodzy. Gdy zmiany te dotyczą błony śluzowej jamy ustnej to stomatolodzy, a narządów płciowych – ginekolodzy i urolodzy. W pierwszej kolejności musi zostać pobrany wycinek z podejrzanej zmiany do badania histopatologicznego. Rodzaj leczenia uwarunkowany jest od wyniku tego badania i może to być terapia zachowawcza lub zabiegowa. Naczelną zasadą leczenia zmian przedrakowych jest całkowite zniszczenie zmienionych tkanek tak, aby powstający na nowo naskórek był zdrowy i bez komórek nieprawidłowych.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post